ಸಂಗೀತಾಕ್ ತಾಳ್ ಸೊಭಾಯ್ ದಿತಾ ತಶೆಂ ಕವಿತೆಕ್ ಛಂದಸ್ ಆನಿ ಪ್ರಾಸ್ ಅಲಂಕಾರ್ ದಿತಾತ್: ಎಮ್. ಪಿ. ರೊಡ್ರಿಗಸ್
(2016 ಜನೆರ್ 10 ತಾರಿಕೆರ್ ಕವಿತಾ ಟ್ರಸ್ಟಾನ್, ವಿಶ್ವ ಕೊಂಕಣಿ ಕೇಂದ್ರಾಂತ್ ಮಾಂಡುನ್ ಹಾಡ್ಲಲ್ಯಾ ಕವಿತಾ ಫೆಸ್ತ್ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ಎಮ್. ಪಿ. ರೊಡ್ರಿಗಸ್ (ಮರಿಯಾಣ್ ಪಾವ್ಲ್ ಲುದ್ರಿಗ್) ಹಾಂಕಾಂ ಮಥಾಯಸ್ ಕುಟಮ್ ಕವಿತಾ ಪುರಸ್ಕಾರ್ ದೀವ್ನ್ ಮಾನ್ ಕೆಲೊ. ತ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ತಾಂಣಿ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಉಲೊವ್ಪ್ ಆಸಾ ತಶೆಂ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಪರ್ಗಟ್ ಕೆಲಾಂ).
ವೇದಿರ್ ಹಾಜರ್ ಆಸ್ಲಲ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಮಾನೆಸ್ತಾಂಕ್, ಮಾನೆಸ್ತಿಣಿಂಕ್ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಸಭಾ-ಮಾಟ್ವಾಂತ್ ಜಮ್ಲೆಲ್ಯಾ ತುಮ್ಕಾಂ ಸಮೇಸ್ತಾಂಕ್ ಮ್ಹಜೆ ಪ್ರಣಾಮ್.
ಪುರಸ್ಕಾರ್ ಮೆಳ್ಳೆಲ್ಯಾಂನಿ ಆಪ್ಲಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ ಉಚಾರ್‍ಚೆಂ ಚಾಲ್ತೆರ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾ ಮ್ಹಾಕಾ ರೋಮ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಾಚ್ಯೆ ಎಕ್ಯೆ ಕಾಣ್ಯೆಚೊ ಉಗ್ಡಾಸ್ ಯೆತಾ. ರೋಮ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ್ ಬಳಿಷ್ಟ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಸ್ಲಲೆಂ ಆನಿ ಝುಜಾಂತ್ ಸಲ್ವಣಿ ಲಾಭ್ಲಲ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಾಂ ಥಾವ್ನ್ ನಾಗರಿಕಾಂಕ್ ಬಂಧಿ ಜಾವ್ನ್ ಹಾಡ್ತಾಲೆಂ ತಶೆಂಚ್ ರೋಮ್ ಶಹರಾಚ್ಯಾ ಗಿರೇಸ್ತ್ ನಾಗರಿಕಾಂಕ್ ಗುಲಾಮ್ ಜಾವ್ನ್ ದಿತಾಲೆಂ. ಹೆ ಗುಲಾಮ್ ತ್ಯಾ ಘರಾಂನಿ ಘಸ್ಟೊ ಕಾಡುನ್ ಆನಿ ಧನ್ಯಾಂಚಿ ಇಜಾ ಸೊಸುಂಕ್ ತಾಂಕನಾಸ್ತಾಂ ಪಳುನ್ ಗೆಲ್ಯಾರ್, ತಸಲ್ಯಾಂಕ್ ಧರುನ್ ಹಾಡುನ್ ಎರೀನಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಉಗ್ತ್ಯಾ ಕಲಾಂಗಣಾಂತ್ ತಾಂಕಾಂ ಬಾಂಧುನ್ ಭುಕೆಲ್ಲ್ಯಾಸಿಂಹಾಂಕ್ ತಾಂಚೆರ್ ಸೊಡ್ತಾಲೆ. ಸಿಂಹಾಂನಿ ತಾಂಕಾಂ ಫಾಪ್ಸುನ್ ಗ್ರಾಸಿತಾನಾ ಲೋಕ್ ತಾಳಿಯೊ ಪೆಟ್ತಾಲೊ.
ಏಕ್ ದೀಸ್ ಅಶೆಂ ಘಡ್ಲೆಂ ಕಿ ಎಕಾ ಧಾಂವ್ಲಲ್ಯಾ ಗುಲಾಮಾಕ್ ಧರುನ್ ಹಾಡ್ಲೊ ಆನಿ ಉಗ್ತ್ಯಾ ಕಲಾಂಗಣಾಂತ್ ತಾಕಾ ಬಾಂಧುನ್ ಭುಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಸಿಂಹಾಚಿ ದೋಲಿ ಉಗ್ತಿ ಕೆಲಿ. ಲೋಕ್ ಉಸ್ವಾಸ್ ಬಾಂಧುನ್ ಮುಖ್ಲ್ಯಾ ಘಡಿತಾಚಿ ನಿರೀಕ್ಷಾ ಕರಿತ್ ರಾವ್ಲೊ. ಸಿಂಹ್ ಧಾಂವುನ್ ಆಯ್ಲೆಂ ಆನಿ ಘೊರೊಜ್ ಘಾಲುನ್ ಗುಲಾಮಾಕ್ ತುಕಿಲಾಗ್ಲೆಂ. ತೊ ಗುಲಾಮ್ ಧಯ್ರ್ ಎಕ್ಟಾಂಯ್ ಕರುನ್ ಸಿಂಹಾ ಸರ್ಶಿನ್ ಆಯ್ಲೊ ಆನಿ ಸಿಂಹಾಚ್ಯಾ ಕಾನಾಂತ್ ಕಿತೆಂಗಿ ಫುಸ್ಪುಸುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ತಕ್ಷಣ್ ಸಿಂಹ್ ವಾಂಚ್ಲ್ಯಾರ್ ಭಿಕ್ ಮಾಗುನ್ ಖಾತಾಂ ಮ್ಹಣ್ಚೆಪರಿಂ ಗುಲಾಮಾಕ್ ಥಂಯಿಂಚ್ ಸೊಡುನ್ ಆಪ್ಲ್ಯೆ ದೋಲಿಕ್ ಪಾಟಿಂ ಧಾಂವ್ಲೆಂ!
ಹಾಜರ್ ಆಸ್ಲಲೊ ಲೋಕ್ ವಿಜ್ಮಿತ್ ಜಾಲೊ. ಅಶೆಂ ಯೆದೊಳ್ ಕೆದ್ನಾಂಯ್ ಘಡ್ಲಲೆಂ ನಾ. ತಾಂಣಿ ಗುಲಾಮಾಕ್ ವಿಚಾರ್‍ಲೆಂ: “ತುಂವೆಂ ಸಿಂಹಾಕ್ ಕಿತೆಂ ಸಾಂಗ್ಲೆಂಯ್?”
“ವಿಶೇಸ್ ಕಾಂಯ್ ನಾ”, ಮ್ಹಣಾಲೊ ತೊ ಗುಲಾಮ್. “ಹಾಂವೆಂ ಸಿಂಹಾಕ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ ಕಿ ಮ್ಹಾಕಾ ಗ್ರಾಸುನ್ ಖಾತಾಸ್ತಾನಾ ಹಾಜರ್ ಆಸ್ಲಲೊ ಲೋಕ್ ತಾಳಿಯೊ ಪೆಟುನ್ ತುಕಾ ಫುಕಾರ್‍ತಲೊ ಆನಿ ತುಂವೆಂ ತುಜೆಂ ಜೆವಣ್ ಜಾತಚ್ ತಾಂಕಾಂ ದೋನ್ ಉತ್ರಾಂನಿ ತುಜಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ ಸಾಂಗುನ್ ತಾಳಿಯಾಂ ಖಾತಿರ್ ಉಪ್ಕಾರ್ ಆಟಯ್ಜಾಯ್. ಹೆಂ ಆಯ್ಕಲ್ಲೆಂಚ್ ಸಿಂಹ್ ಘಡ್ಬಡುನ್ ಧಾಂವ್ಲೆಂ.”
ತ್ಯಾ ಸಿಂಹಾಪರಿಂ ಮ್ಹಜಿ ಮತ್ ಘುಸ್ಪಡ್ಲ್ಯಾ. ತರಿಪುಣ್ ಉಗ್ಡಾಸಾಚಿಂ ಪಾನಾಂ ಪರ್‍ತಿತಾನಾ ಉಗ್ಡಾಸ್ ಯೆತಾ ಕಿ ಸುಮಾರ್ ಆಠ್ಠೆಚಾಳೀಸ್ ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಹಾಂವ್ ಥೊಡಿಂ ಬರಯ್ಲೆಲಿಂ ಚರಣಾಂ ಘೆವ್ನ್ ವಿಯಾನ್ನಿ ಘರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಕುಡಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕರ್‍ಚ್ಯಾ ಮೊನ್ಸಿಞೊರ್ ಶಿಲಾ ಮಿನೇಜಾ ಲಾಗಿಂ ಗೆಲ್ಲೊಂ. ಮ್ಹಾಕಾ ಥಂಯ್ ಧಾಡ್ಲಲೊ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಚಡ್ ಬರೆಂ. ಮೊನ್ಸಿಞೊರ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚೆ ವಿದ್ವಾನ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾಂವಾಡ್ಲಲೆ. ತಾಂಣಿ ಹಾಂವೆಂ ಬರಯ್ಲೆಲಿಂ ಚರಣಾಂ ವಾಚ್ಲಿಂ ಆನಿ ಖಡಾಕಡ್ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ: "ಹಾಕಾ ಕವಿತಾ ಮ್ಹಣುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ಕ್ರಿಯಾಪದ್ ಆಖ್ರೇಕ್ ಘಾಲುನ್ ಪ್ರಾಸ್ ಹಾಡುಂಕ್ ಸುಲಭ್. ತರಿಪುಣ್ ಆಜ್ ಕಾಲ್ ಹಪ್ತ್ಯಾಳ್ಯಾಂನಿ ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಚರಣಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ತಿಂ ಬರಿಂ ಆಸಾತ್.” ತಾಂಣಿ ಮ್ಹಾಕಾ ಕವಿತೆಚೊ ಪಾಠ್ ಶಿಕಯ್ಲೊ, ದಿವಂಗತ್ ಲುವಿಸ್ ಮಸ್ಕರೆಞಾಚಿಂ ಥೊಡಿಂ ಕವನಾಂ ಅಭ್ಯಾಸಾಕ್ ದಿಲಿಂ ಆನಿ ಬರೆಂ ಮಾಗ್ಲೆಂ.
ಮೊನ್ಸಿಞೊರಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂ ದ್ವಾರಿಂ ಮ್ಹಜೆ ಪಾಂಯ್ ಧರ್ಣಿರಚ್ ಉರ್‍ಲೆ. ತ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕವಿ ಮರಿದಾಸಾನ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಎಕ್ಯೆ ಕವಿತೆಚಿ ಪ್ರಶಂಸಾ ಕೆಲ್ಲಿ ಆಸಾ. ತರಿಪುಣ್ ಮ್ಹಾಕಾಚ್ ಏಕ್ ವ್ಹಡ್ಲೊ ಕವಿ ಮ್ಹಣ್ ಹಾಂವೆಂ ಲೆಕ್ಲೆಲೆಂ ನಾ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಥೊಡಿಂ ಭಕ್ತಿ ಗಿತಾಂ ಹಾಂವೆಂ ರಚ್ಲಿಂ ಆನಿ ಮಾನಾಧಿಕ್ ಜೆ.ಎಸ್.ಟಿ. ಬಾಪಾಂನಿ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಸಂಗೀತಾನ್ ತಿಂ ನೆಟಯ್ಲಿಂ. ಪುಣ್ ಜೆದ್ನಾಂ 1979 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಹಾಂವ್ ದುಬಾಯ್ ಪಾವ್ಲೊಂ, ತೆದ್ನಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಲಗ್ಭಗ್ ಎಕ್ವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂ ಹಾಂವೆಂ ಮ್ಹಜೆಂ ಲಿಖ್ಣೆಚೆಂ ದೆಣೆಂ ದುಬಾಯ್ಚ್ಯೆ ರೆಂವೆಂತ್ ಪುರುನ್ ದವರ್‍ಲೆಂ ಆನಿ ತೆಂ ಪರತ್ ಉಸ್ತುಂಕ್ ಮೆಲ್ವಿನ್ ಲುದ್ರಿಗಾನ್ ದುಬಾಯ್ ಯೇಜಾಯ್ ಪಡ್ಲೆಂ. ತಾಣೆ ದಿಲ್ಲೊ ಪಾಟಿಂಬೊ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಚೊ ಜಾಲೊ.
ಮ್ಹಜ್ಯೊ ಕವಿತಾ ದಿವಂಗತ್ ಲುವಿಸ್ ಮಸ್ಕರೆಞಾಚ್ಯಾ ಕವಿತೆಂಚ್ಯೆ ಶಯ್ಲೆಚೆರ್ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹಣ್ ಉಲ್ಲೇಖ್ ಆಸಾ. ಕವಿತೆಚೆ ಪ್ರೇಮಿ ತಶೆಂ ಚಿಂತಾತ್ ತರ್ ಹಾಂವ್ ಧನ್ಯ್. ಪುಣ್ ಲುವಿಸ್ ಮಸ್ಕರೆಞ್, ಚಾ.ಫ್ರಾ., ಜೆ.ಬಿ. ಮೊರಾಯೆಸ್ ಹೆ ಸರ್ವ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕವಿತೆಚ್ಯಾ ಮಳ್ಭಾ ವಯ್ಲಿಂ ಪ್ರಜಳಿತ್ ನಕ್ತಿರಾಂ ಆನಿ ಹಾಂವ್ ತಾಂಚೆ ಮುಕಾರ್ ಫಕತ್ ಏಕ್ ಕಾಜುಲೊ. ಮ್ಹಾಕಾ ಲ್ಹಾನ್ಪಣಾ ಥಾವ್ನ್ ಛಂದಸ್ ಆನಿ ಪ್ರಾಸಾಚೆರ್ ವೋಡ್ ಆಸ್ಲಿ. ತ್ಯೆ ಬಾಂಧಾವಳಿರ್ ರಚ್ಲೆಲ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಕವಿತೆಂನಿ, ಜಾಂವ್ ತ್ಯೊ ಕೊಂಕಣಿ, ಕನ್ನಡ ವ ಇಂಗ್ಲೆಜ್, ಮ್ಹಾಕಾ ವ್ಹಡ್ ಆನಂದ್ ದಿಲಾ. ಕವಿತೆಕ್ ವಿಶಿಷ್ಟ್ ಬಾಂಧಾವಳಿಚಿ ಗರಜ್ ನಾ ಆಸ್ಯೆತ್. ಪುಣ್ ಜಶೆಂ ಸಂಗೀತಾಕ್ ತಾಳ್ ಸೊಭಾಯ್ ದಿತಾ, ತಶೆಂ ಕವಿತೆಕ್ ಛಂದಸ್ ಆನಿ ಪ್ರಾಸ್ ಅಲಂಕಾರ್ ದಿತಾತ್ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹಜೆಂ ಖಾಸ್ಗಿ ಚಿಂತಪ್. ಎಕಾ ಥರಾನ್ ತಿ ಮ್ಹಜಿ ಅಸ್ಕತ್ಕಾಯ್ ಜಾವ್ಯೆತ್, ಪುಣ್ ಮ್ಹಾಕಾ ತಾಂತುಂ ಬೆಜಾರಾಯ್ ನಾ.
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಪಣಾರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕವಿತೆಚೆಂ ಶೆತ್ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ತಿತ್ಲೆಂ ಫುಲುಂಕ್ ನಾಸ್ಲೆಂ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಹಪ್ತ್ಯಾಳ್ಯಾಂನಿ ಕವಿತಾ ವ್ಹಾಳನಾಸ್ಲ್ಯೊ. ಚಾ.ಫ್ರಾ. ಆನಿ ಜೆ.ಬಿ. ಮೊರಾಯೆಸ್ ಮುಂಬಯ್ ಆಸ್ಲೆ, ಲುವಿಸ್ ಮಸ್ಕರೆಞ್ ದೆವಾಧಿನ್ ಜಾಲ್ಲೊ. ಕಾವ್ಯದಾಸ್ ಆನಿ ಮರಿದಾಸ್ ಹಾಂಚ್ಯೊ ಆಪ್ರೂಬ್ ಕೆದ್ನಾಂಯ್ ಸಂದರ್ಭಾಂನಿ 'ರಾಕ್ಣೊ' ಹಪ್ತ್ಯಾಳ್ಯಾರ್ ಕವಿತಾ ಝಳ್ಕತಾಲ್ಯೊ. ಪುಣ್ ಆಜ್ ತಶೆಂ ನ್ಹಯ್. ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಆನಿ ಯುವಜಣಾಂಕ್ ಕವಿತಾಚೊ ಪಾಠ್ ಶಿಕ್ಚೆ ಜಾಯ್ತೆ ಅವ್ಕಾಸ್ ಆಸಾತ್. ಮೆಲ್ವಿನ್ ಲುದ್ರಿಗಾಚ್ಯಾ ಗುರ್ಕಾರ್'ಪಣಾ ಖಾಲ್ ಕವಿತಾ ಟ್ರಸ್ಟಾನ್ ಜಾಯ್ತೊ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲಾ. ಆಮ್ಚೆ ಮಧೆಂ ಮೆಲ್ವಿನ್ ಲುದ್ರಿಗ್, ಮಾವ್ರಿಸ್ ಶಾಂತಿಪುರಾ (ಡೆಸಾ), ಆಂದ್ರು ಎಲ್. ಡಿ'ಕೂನಾ, ವಿಲ್ಸನ್ ಕಟೀಲ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಸಬಾರ್ ನಾಮ್ಣೆಚೆ ಕವಿ ಆಸಾತ್. ಕವಿತಾ ಬರಂವ್ಕ್ ಸೊಧ್ತೆಲ್ಯಾಂನಿ ತಾಂಚೆ ದೊಳೆ ಆನಿ ಕಾನ್ ಉಗ್ತೆ ದವ್ರಿಜಾಯ್, ತಾಂಚೊ ಸಬ್ಧಾಂ-ಭಂಡಾರ್ ಊರ್ಜಿತ್ ಕರಿಜಾಯ್, ಜಾಯ್ತೆಂ ವಾಚಿಜಾಯ್, ತಾಂಚಿ ಕಲ್ಪನಾ ಸಕತ್ ಅಶಿ ವಾಡಯ್ಜಾಯ್. ರಚ್ಣಾರ್, ಮನಿಸ್ (ಸಮಾಜ್) ಆನಿ ನಿಸರ್ಗ್ ತ್ರಿಕೋನಾಚಿಂ ತೀನ್ ಮುಖಾಂ. ಹಾಂಚ್ಯಾ ಸಂಬಂಧಾಂತ್ ಸಮತೋಲನ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ಸಗ್ಳೆಂ ಬರೆಂ ಜಾತಾ, ನಾ ತರ್ ಘುಸ್ಪಡ್ ಉಬ್ಜತಾ. ದೆಕುನ್ ಕವಿನ್ ಸಮಾಜಾ ಥಾವ್ನ್ ಅಲಗ್ ರಾವುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ತಾಣೆ ಸಮಾಜಾಚೊ ಆರ್ಸೊ ಜಾಯ್ಜಾಯ್.
ಮ್ಹಾಕಾ ಪುರಸ್ಕಾರ್ ದೀವ್ನ್ ಗವ್ರವ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ಆನಿ ಹ್ಯೆ ವೇದಿರ್ ಮ್ಹಜ್ಯೆ ಪತಿಣೆಕ್ ಆನಿ ಮ್ಹಾಕಾ ಮಾನ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ಹಾಂವ್ ಕವಿತಾ ಟ್ರಸ್ಟಾಕ್ ಅಭಾರಿ ಜಾವ್ನ್ ಆಸಾಂ.
संगीताक ताळ सोभाय दिता तशें कवितेक छंदस आनी प्रास अलंकार दितात: एम. पी. रोड्रीगस
(२०१६ जनेर १० तारिकेर कविता ट्रस्टान, विश्व कोंकणी केंद्रांत मांडून हाडलल्या कविता फेस्त संदर्भार एम. पी. रोड्रीगस (मरियाण पावल लुद्रीग) हांकां मथायस कुटम कविता पुरस्कार दीवन मान केलो. त्या संदर्भार तांणी केल्लें उलोवप आसा तशें हांगासर पर्गट केलां).
वेदीर हाजर आसलल्या सर्व मानेस्तांक, मानेस्तिणींक आनी ह्या सभा-माटवांत जमलेल्या तुमकां समेस्तांक म्हजे प्रणाम.
पुरस्कार मेळ्ळेल्यांनी आपलीं भोगणां उचारचें चाल्तेर आसा म्हणताना म्हाका रोम साम्राज्याच्ये एक्ये काण्येचो उगडास येता. रोम साम्राज्य बळिष्ट जावन आसललें आनी झुजांत सलवणी लाभलल्या राज्यां थावन नागरिकांक बंधी जावन हाडतालें तशेंच रोम शहराच्या गिरेस्त नागरिकांक गुलाम जावन दितालें. हे गुलाम त्या घरांनी घशटो काडून आनी धन्यांची इजा सोसुंक तांकनासतां पळून गेल्यार, तसल्यांक धरून हाडून एरीना म्हळ्ळ्या उगत्या कलांगणांत तांकां बांधून भुकेल्ल्या सिंहांक तांचेर सोडताले. सिंहांनी तांकां फाप्सून ग्रासिताना लोक ताळियो पेटतालो.
एक दीस अशें घडलें की एका धांवलल्या गुलामाक धरून हाडलो आनी उगत्या कलांगणांत ताका बांधून भुकेल्ल्या सिंहाची दोली उगती केली. लोक उस्वास बांधून मुखल्या घडिताची निरीक्षा करीत रावलो. सिंह धांवून आयलें आनी घोरोज घालून गुलामाक तुकिलागलें. तो गुलाम धयर एकटांय करून सिंहा सरशीन आयलो आनी सिंहाच्या कानांत कितेंगी फुसुफुसूंक लागलो. तक्षण सिंह वांचल्यार भीक मागून खातां म्हणचेपरीं गुलामाक थंयिंच सोडून आपल्ये दोलीक पाटीं धांवलें!
हाजर आसललो लोक विज्मीत जालो. अशें येदोळ केदनांय घडललें ना. तांणी गुलामाक विचारलें: “तुंवें सिंहाक कितें सांगलेंय?”
“विशेस कांय ना”, म्हणालो तो गुलाम. “हांवें सिंहाक सांगलें की म्हाका ग्रासून खातासताना हाजर आसललो लोक ताळियो पेटून तुका फुकारतलो आनी तुंवें तुजें जेवण जातच तांकां दोन उत्रांनी तुजीं भोगणां सांगून ताळियां खातीर उपकार आटयजाय. हें आयकल्लेंच सिंह घडबडून धांवलें.”
त्या सिंहापरीं म्हजी मत घुस्पडल्या. तरिपूण उगडासाचीं पानां परतिताना उगडास येता की सुमार आठ्ठेचाळीस वर्सां आदीं हांव थोडीं बरयलेलीं चरणां घेवन वियान्नी घरांतल्या एका कुडांत वसती करच्या मोन्सिञोर शिला मिनेजा लागीं गेल्लों. म्हाका थंय धाडललो म्हळ्यार चड बरें. मोन्सिञोर त्या काळार कोंकणी भाशेचे विद्वान म्हण नांवाडलले. तांणी हांवें बरयलेलीं चरणां वाचलीं आनी खडाकड सांगलें: "हाका कविता म्हणुंक जायना. क्रियापद आखरेक घालून प्रास हाडुंक सुलभ. तरिपूण आज काल हप्त्याळ्यांनी येंवच्या चरणां प्रास तीं बरीं आसात.” तांणी म्हाका कवितेचो पाठ शिकयलो, दिवंगत लुवीस मसकरेञाचीं थोडीं कवनां अभ्यासाक दिलीं आनी बरें मागलें.
मोन्सिञोराच्या उत्रां द्वारीं म्हजे पांय धर्णिरच ऊरले. त्या उपरांत कवी मरिदासान म्हज्या एक्ये कवितेची प्रशंसा केल्ली आसा. तरिपूण म्हाकाच एक व्हडलो कवी म्हण हांवें लेकलेलें ना. उपरांत थोडीं भक्ती गितां हांवें रचलीं आनी मानाधीक जे.एस.टी. बापांनी कर्नाटक संगीतान तीं नेटयलीं. पूण जेदनां १९७९ इस्वेंत हांव दुबाय पावलों, तेदनां थावन लगभग एकवीस वर्सां हांवें म्हजें लिखणेचें देणें दुबायच्ये रेंवेंत पुरून दवरलें आनी तें परत उसतुंक मेलवीन लुद्रिगान दुबाय येजाय पडलें. ताणे दिल्लो पाटिंबो फायद्याचो जालो.
म्हज्यो कविता दिवंगत लुवीस मसकरेञाच्या कवितेंच्ये शयलेचेर आसात म्हण उल्लेख आसा. कवितेचे प्रेमी तशें चिंतात तर हांव धन्य. पूण लुवीस मसकरेञ, चा.फ्रा., जे.बी. मोरायेस हे सर्व कोंकणी कवितेच्या मळभा वयलीं प्रजळीत नक्तिरां आनी हांव तांचे मुकार फकत एक काजुलो. म्हाका ल्हानपणा थावन छंदस आनी प्रासाचेर वोड आसली. त्ये बांधावळीर रचलेल्या सर्व कवितेंनी, जांव त्यो कोंकणी, कन्नड व इंगलेज, म्हाका व्हड आनंद दिला. कवितेक विशिषट बांधावळिची गरज ना आस्येत. पूण जशें संगीताक ताळ सोभाय दिता, तशें कवितेक छंदस आनी प्रास अलंकार दितात म्हण म्हजें खासगी चिंतप. एका थरान ती म्हजी असकत्काय जाव्येत, पूण म्हाका तांतूं बेजाराय ना.
म्हज्या भुर्ग्यापणार कोंकणी कवितेचें शेत मंगळुरांत तितलें फुलुंक नासलें आनी कोंकणी हप्त्याळ्यांनी कविता व्हाळनासल्यो. चा.फ्रा. आनी जे.बी. मोरायेस मुंबय आसले, लुवीस मसकरेञ देवाधीन जाल्लो. काव्यदास आनी मरिदास हांच्यो आपरूब केदनांय संदर्भांनी 'राकणो' हप्त्याळ्यार कविता झळकताल्यो. पूण आज तशें न्हय. आयच्या भुर्ग्यांक आनी युवजणांक कविताचो पाठ शिकचे जायते अवकास आसात. मेलवीन लुद्रिगाच्या गुर्कार'पणा खाल कविता ट्रसटान जायतो वावर केला. आमचे मधें मेलवीन लुद्रीग, मावरीस शांतिपुरा (डेसा), आंद्रू एल. डी'कूना, विल्सन कटील आनी हेर सबार नामणेचे कवी आसात. कविता बरवंक सोधतेल्यांनी तांचे दोळे आनी कान उग्ते दवरिजाय, तांचो सब्धां-भंडार ऊर्जीत करिजाय, जायतें वाचिजाय, तांची कल्पना सकत अशी वाडयजाय. रचणार, मनीस (समाज) आनी निसर्ग त्रिकोनाचीं तीन मुखां. हांच्या संबंधांत समतोलन आसल्यार सगळें बरें जाता, ना तर घुस्पड उबजता. देकून कवीन समाजा थावन अलग रावुंक जायना. ताणे समाजाचो आर्सो जायजाय.
म्हाका पुरस्कार दीवन गौरव दिल्ल्या खातीर आनी ह्ये वेदीर म्हज्ये पतिणेक आनी म्हाका मान केल्ल्या खातीर हांव कविता ट्रस्टाक अभारी जावन आसां.