ಸಂಪಾದಕೀಯ್:
ಸುಟ್ಕಾ ಮೆಳಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಬಚಾವಿ ನಾ ಜಾಲಿ ತರ್?
ಎಕಾ ಪೊಂತಾರ್ ಗಾಯ್ರಾಚೆ ಗೊಮ್ಟೆಕ್ ಬಾಂಧಲ್ಲಿ ದೊರಿ, ಆನ್ಯೇಕಾ ಪೊಂತಾರ್ ರುಕಾಕ್ ರೆವ್ಡಾವ್ನ್ ತರಿಪುಣ್ ಬಾಂದಿನಾಸ್ತಾಂ, ಸುಟ್ಕೆಚೊ ನವೊ ಅರ್ಥ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂ ಸಮೊರ್ ಸಮರ್ಪಕ್ ರಿತಿನ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ದವರ‍್ತಾ. ತಶೆಂ ಕರ‍್ತಾನಾ ಆಪುಣ್ ಸತೆವಂತ್ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾ, ಸುಟ್ಕಾ ದಿತಲ್ಯಾಚಿ ಹಿಕ್ಮತ್ಯಾಂಚಿ ರೀತ್ ಆನಿ ನೀತ್‍ಯ್ ಕವಿ ಸಾಂಗ್ತಾ.
ಮುಕಾರ್ ವಚುನ್ - ದಿತಲೊ ಸುಟ್ಕಾ ದೀಂವ್ ವಾ ನಾ ದೀಂವ್, ಅಸಲಿ ಸುಟ್ಕಾ ಘೆವ್ನ್ ಕಿತೆಂ ಫಾಯ್ದೊ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ಕರ‍್ತಾ. ಸುಟ್ಕಾ ಘೆತಲ್ಲ್ಯಾಚೆಂ -ರಸ್ತ್ಯಾ ರಸ್ತ್ಯಾಂನಿ ಗಲ್ಲೆ ಗಲ್ಲೆಂನಿ ರಗತ್ ವ್ಹಾಂವುನ್ ಆಸಾ ತೆಂ ಪಳೆತಾನಾ ನೀಜ್ ಜಾವ್ನ್ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ನಮುನ್ಯಾಚಿ ಸುಟ್ಕಾ ಜಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ದ್ವಂದ್ವಾಂತ್ ವಾಚ್ಪಿ ಶಿರ‍್ಕತಾ.
ನಿಮಾಣೆಂ ಕವಿಚ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಫೈಸಲ್ ದಿತಾ: ಸುಟ್ಕಾ ನ್ಹಯ್, ಸೊಡ್ವಣ್ ಜಾಯ್, ಬಚಾವಿ ಜಾಯ್ ಮ್ಹಣ್ ತೊ ಸಾಂಗ್ತಾ. ಆಯ್ಚೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಕ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ಸರ್ ಕರುನ್ ಸುಟ್ಕೆಚಿ ನವಿ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಬಾಂಧುನ್ ಹಾಡ್ಚೆದಿಶಿಂ ಹಿ ಕವಿತಾ ಉಲೊ ದಿಂವ್ಚೆಬರಿ ದಿಸ್ತಾ.
-ಮೆಲ್ವಿನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್
ಕವಿತಾ:
ದೊರಿ
ದೊರಿ ಬಾಂಧುಂಕ್ ನಾತ್ಲ್ಯಾರೀ
ರುಕಾ ಭೊಂವ್ತಿಂಚ್ ಭೊಂವಾಡೊ ಕಾಡ್ನ್
ಚರವ್ ಸೊದ್ಚ್ಯಾ ಗಾಯ್ರಾಕ್ ಜಾಗಯ್ಲೆಂ!
ದೊರಿ ಬಾಂಧುಂಕ್ ನಾ-ಗೊ!
ಸುಟ್ಕಾ ಆಸಾ ಪಯ್ಸ್ ಧಾಂವುಂಕ್
ಆಸಾ ಪಳೆ ಪಾಲೊ ತಣ್ ತೆಣೆಂ
ಅಳೆ! ತ್ಯೆಚ್ ಕುಶಿನ್ ಉಬ್ಲೆಂ ಸುಕ್ಣೆಂ
ಆವ್ಕಾಸ್ ಆಸ್ತಾನಾ ಸವ್ಕಾಸ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್?
ವೊಂಯೊ ಉತ್ರುನ್ ಉಡ್ಕ್ಯೊ ಮಾರ್!
ಮ್ಹಾಕಾ ಪಳೇತ್ ರಾವ್ಲೆಂ ಗಾಯ್ರುಂ
ಆಮುರ್‌ಪಿಕ್ಯಾ ಹಾಸ್ಯಾನ್ ಆನಿ ಭಿರ್ಮತೆಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂನಿ…
ದೊರಿಯೆಚೊ ಏಕ್ ವಾಂಟೊ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಗೊಮ್ಟ್ಯಾಕ್
ಆನ್ಯೇಕ್ ವಾಂಟೊ ರೆವ್ಡಲಾ ಪಳೆ ರುಕಾಕ್
ಗಾಂಟ್ ಘಾಲುಂಕ್ ನಾ ತಿತ್ಲೆಂಚ್ ಧನ್ಯಾನ್
ತಾಚಿ ನೀತ್ ಆನಿ ಮ್ಹಜಿ ಮೀತ್
ಮ್ಹಾಕಾ ಕಳಿತ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಖರ್‍ಯಾನ್!
ಗಾಯ್ರುಂ ಗಾಯ್ರುಂಚ್! ಘರ‍್ಚೆ ವಾಟೆಕ್ ಕಾಡ್ಲಿಂ ಮೆಟಾಂ
ವಾಟೆ ಮಾತ್ಯೆಂತ್ ದಿಸ್ಲಿಂ ರಗ್ತಾಳಿಂ ಖತಾಂ
ಕೊಣಾಚಿಂ? ಮ್ಹಾಕಾ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಪಡುನ್ ಗೆಲಾಂ?
ಪಳೆಂವ್ಕ್ ನಾಕಾ, ವಯ್ರ್ ಉಬಾರ‍್ಲಿ ದೀಶ್ಟ್
ತೆಣೆಂ ಉಬ್‍ಲ್ಲೆಂ ಸುಕ್ಣೆಂ ಪಾಟಿಂ ಉಬೊನ್ ಯೆಂವ್ಚೆಂ ದಿಸ್ತಾನಾ
ಗಾಯ್ರಾಚೆ ದೊಳೆ ಉಲೊಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲೆ ಮತಿಂತ್ ಆತಾಂ…
ಅರೆ! ಸುಟ್ಕೆಚ್ಯಾ ಗುಲಾಮಾ ತುಂ ಸಾಂಗ್,
ಸುಟ್ಕೆಚ್ಯಾ ರಸ್ತ್ಯಾರ್ ರಗ್ತಾಂ ಆನಿ ದುಕಾಂ
ಗುಡ್ಡಾವ್ನ್ ಧಾಂವ್ತಾನಾ ಸರಾರಾಂ
ಕೊಣೆ ಬಾಂದ್ಲ್ಯಾರೆ ತುಜಿ ದೀಶ್ಟ್?
ಕೊಣೆ ಶಿಂವ್ಲ್ಯಾತ್‍ಗಾ ವೋಂಟ್
ಕೊಣಾ ಭಿಂಯಾನ್ ಆಡವ್ ದವರ‍್ಲ್ಯಾತ್ ಸಬ್ದ್?
ಫಟಿಚ್ ಭಕಾಂವ್ಚೆ ಕುರ‍್ಡೆ-ಮತಿಕ್
ಪೆಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ದರ್ಕಸಾಚ್ಯಾ ಪಾಲ್ಯಾಚೊ ಆಬ್ಲೆಸ್
ದಿಸತ್ ಕಶೆಂ ಪಾಂಯಾಂನಿ ಮಸ್ತಿಲ್ಲೆಂ ಸತ್?
ಸುಟ್ಕೆಕೀ ಆಸಾಗಾ ದೊರಿ ಲಾಂಬ್!
ಕುರ‍್ಡೆ ಮತಿಕ್ ಝಳ್ಕತ್ ತರಿ ಕಶಿ?
ಉಡ್ಕಾಣಾಂನಿ ನೀತ್ ಮೀತ್ ಮಿರ್‍ವತಾನಾ
ದೊರಿಯೆಕ್ ಗಾಂಟಿ ಪಡುನ್, ಗಾಂಟಿಕ್ ಗಾಂಟ್ ಕುಡ್ಸುನ್ ಮುಡ್ಡುನ್ ಅರ್ನುನ್ ಸೊಡ್ತಿತ್‍ ಗೊಮ್ಟಿ!
ಕಯ್ದ್ಯಾ! ಫಿರ‍್ಕಿಸ್ ಮತಿಕ್ ಸುಟ್ಕಾ ನ್ಹಯ್
ಸೊಡ್ವಣ್ ಜಾಯ್!
ಗೊರ್ವಾಲಾಗಿಂ ಪಾಟಿಂಚ್ ಆಯ್ಲೊಂ
ರುಕಾ ಭೊಂವಾರಿಂ ಖೆಳುನ್ ಆಸಲ್ಲಿಂ
ಗೊರುಂ ಆನಿ ಸುಕ್ಣೆಂ!
-ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಎಲ್. ಡಿಕುನ್ಹಾ
संपादकीय:
सुटका मेळल्ल्यांक बचावी ना जाली तर?
एका पोंतार गायराचे गोमटेक बांधल्ली दोरी, आन्येका पोंतार रुकाक रेवडावन तरीपूण बांदीनासतां, सुटकेचो नवो अर्थ आमच्या दोळ्यां समोर समर्पक रितीन ही कविता दवरता. तशें करताना आपूण सतेवंत म्हणच्या, सुटका दितल्याची हिक्मत्यांची रीत आनी नीतय कवी सांगता.
मुकार वचून - दितलो सुटका दींव वा ना दींव, असली सुटका घेवन कितें फायदो म्हळ्ळें सवाल ही कविता करता. सुटका घेतल्ल्याचें -रस्त्या रस्त्यांनी गल्ले गल्लेंनी रगत व्हांवून आसा तें पळेताना नीज जावन खंयच्या नमुन्याची सुटका जाय म्हळ्ळ्या द्वंद्वांत वाचपी शिरकता.
निमाणें कवीच आपलें फैसल दिता: सुटका न्हय, सोडवण जाय, बचावी जाय म्हण तो सांगता. आयचे परिस्थितीक ही कविता सर करून सुटकेची नवी परिकल्पना बांधून हाडचेदिशीं ही कविता उलो दिंवचेबरी दिसता.
-मेल्विन रोड्रीगस
कविता:
दोरी
दोरी बांदूंक नातल्यारी
रुका भोंवतींच भोंवाडो काडन
चरव सोदच्या गायराक जागयलें!
दोरी बांदूंक ना-गो!
सुटका आसा पयस धांवूंक
आसा पळे पालो तण तेणें
अळे! त्येच कुशीन उबलें सुकणें
आवकास आसताना सवकास कित्याक?
वोंयो उतरून उडक्यो मार!
म्हाका पळेत रावलें गायरूं
आमुरपिक्या हास्यान आनी भिर्मतेच्या दोळ्यांनी…
दोरयेचो एक वांटो म्हज्या गोमट्याक
आन्येक वांटो रेवडला पळे रुकाक
गांट घालूंक ना तितलेंच धन्यान
ताची नीत आनी म्हजी मीत
म्हाका कळीत जाल्या खर्यान!
गायरूं गायरुंच! घरचे वाटेक काडलीं मेटां
वाटे मातयेंत दिसलीं रगताळीं खतां
कोणाचीं? म्हाका कित्याक पडून गेलां?
पळेवंक नाका, वयर उबारली दीश्ट
तेणें उबल्लें सुकणें फाटीं उबोन येंवचें दिसताना
गायराचे दोळे उलोवंक लागले मतींत आतां…
अरे! सुटकेच्या गुलामा तूं सांग,
सुटकेच्या रस्त्यार रगतां आनी दुकां
गुड्डावन धांवताना सरारां
कोणे बांदल्यारे तुजी दीश्ट?
कोणे शिंवल्यातगा वोंट
कोणा भिंयान आडव दवरल्यात सब्द?
फटीच भकांवचे कुरडे-मतीक
पेल्याच्या दर्कसाच्या पाल्याचो आबलेस
दिसत कशें पांयांनी मस्तिल्लें सत?
सुटकेकी आसागा दोरी लांब!
कुरडे मतीक झळकत तरी कशी?
उडकाणांनी नीत मीत मिरवताना
दोरयेक गांटी पडून, गांटीक गांट कुडसून मुड्डून अर्नून सोडतीत गोमटी!
कयद्या! फिरकीस मतीक सुटका न्हय
सोडवण जाय!
गोर्वालागीं फाटींच आयलों
रुका भोंवारीं खेळून आसल्लीं
गोरूं आनी सुकणें!
-आंड्र्यू एल. डिकुन्हा