ಆದರ್ಶ್ ಕವಿತಾ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ನಾ: ಕೆ. ವಿ. ತಿರುಮಲೇಶ್ (ಭಾಗ್ ಪಯ್ಲೊ)
('ಅರಬ್ಬಿ' ಕನ್ನಡ ಕವಿತಾ ಪುಸ್ತಕಾಚೊ ಕವಿ ಕೆ. ವಿ. ತಿರುಮಲೇಶ್ ಹಾಂಣಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಕ್ ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ 'ಪಯ್ಲೆಂ ಉತರ್' ಮೆಲ್ವಿನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ ಹಾಣೆಂ ಕೊಂಕಣಿಕ್ ಅನುವಾದ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ದೋನ್ ಭಾಗಾಂನಿ ಹಾಂಗಾಸರ್ ದಿತಾಂವ್. - ಸಂಪಾದಕ್)
The poem of the mind in the act of finding
What will suffice. It has not always had
To find: the scene was set; it repeated what
Was in the script.
Then the theatre was changed
To something else.
-Wallace Stevens, 'Of Modern Poetry'
K. V. Tirumalesh
ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಗೊಂದೊಳಾಂತ್ ಆಸಾಂ. ಹ್ಯಾ 'ಅರಬ್ಬಿ' ಕವಿತಾ ಪುಂಜ್ಯಾಕ್ ಪಯ್ಲೆಂ ಉತರ್ ಜಾವ್ನ್ ಕಿತೆಂ ಬರೊಂವ್? ಕಿತೆಂ ತರಯ್ ಬರೊಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ ಕಾಂಯ್? ಎಕಾ ಪಾನಾಚೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಉತರ್ ಬರೊವ್ನ್ ಹಾತ್ಪ್ರತಿಯೆಕ್ ಲಾಗಯಿಲ್ಲೆಂ. ತಾಂತುಂ ಕವಿತಾಂಕ್ ಸೊಡುನ್ ಹೆರ್ ಗಜಾಲಿಂವಿಶಿಂ ಸಾಂಗಲ್ಲೆಂ. ಪ್ರಕಾಶಕ್ ಈಷ್ಟ್ ಮ್ಹಜೆಥಾವ್ನ್ ಚಡಿತ್ ವಿವರ್ ಆಟಾಪ್ಚೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಉತರ್ ಆಶೆವ್ನ್ ಆಸಾತ್. ತಾಂಣಿ ಅಶೆಂ ಸಾಂಗಲ್ಲ್ಯೆ ಘಡಿಯೆಥಾವ್ನ್ ಮ್ಹಜೆ ಭಿತರ್ ಏಕ್ ತಳ್ಮಳೊ ಸುರು ಜಾಲಾ. ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಕವಿತೆಂವಿಶಿಂ ಹಾಂವೆಂಚ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣುನ್ ಬರೊಂವ್ಚೆಂ? ಕವಿತಾ ಬರೊಂವ್ಚಿಚ್ ಏಕ್ ಲಜೆಚೆಂ ಕಾಮ್. ಆನಿ ತಾಚೆವಿಶಿಂ ಬರೊಂವ್ಚೆಂ?
ವಾಸ್ತವಾಂತ್ ಕವಿತಾ ಕಶಿ ಬರೊಂವ್ಚಿ ಮ್ಹಣುನಚ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಖಬರ್ ನಾ. ಆದರ್ಶ್ ಕವಿತಾ ಏಕ್ ಆಸತ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಭೊಗನಾ. ತರೀ ಮ್ಹಾಕಾ ಪಸಂದ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯೊ ಹೆರಾಂನಿ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಆಸಾತ್. ವಾಚ್ತಾನಾ 'ವ್ಹಾಹ್ ಕಿತ್ಲ್ಯೊ ಬರ್ಯೊ ಆಸಾತ್' ಭೊಗಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ. ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ಕಾರಣಾಕ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಚಡಿತ್ ವಾಚ್ಪಿ ವಿಚಾರಿನಾಂತ್, ಥೊಡಿಂ ವಿಚಾರ್ತಾತ್, ತಾಂಕಾಂ ಸಾರ್ಕ್ಯೊ ದಿಸ್ಚ್ಯೊ ಜಾಪಿ ದಿತಾತ್. ಪಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಪಸಂದ್ ಜಾಯ್ಜಾಯ್, ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್. ಪುಣ್ ಥೊಡೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಕವಿತೆವಿಶಿಂ ಬರೊ ವಿಮರ್ಸೊ ವಾಚುನ್ ಕವಿತಾ ಜಿರೊವ್ನ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಶಿಕ್ಯೆತ್. ಕೊಣೆ ಬರಯ್ಲೆಂ, ಕೆದಳಾ ಬರಯ್ಲೆಂ, ಕವಿತೆಂತ್ಲೆ ಉಲ್ಲೇಖ್ ಕಸಲೆ, ಹೆರ್ ಕವಿತೆಂಲಾಗಿಂ ಆಸ್ಚಿ ಕನೆಕ್ಟಿವಿಟಿ ಕಸಲಿ ಮ್ಹಳ್ಳೆ ತಸಲೆ 'ಭಾಯ್ಲೆ' ವಿವರ್ ಸಯ್ತ್ ವಾಚ್ಪಾಕ್ ಥೊಡೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಗರ್ಜೆಚೆ ಥಾರ್ತಿತ್. ಪುಣ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಹಿ ಕವಿತಾ - ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್? ಹೆಂ ಗರ್ಜೆಚೆಂ ದಿಸ್ಲ್ಯಾರೀ ವಿವರುಂಕ್ ಸಲೀಸ್ ನಾ.
By Paul Gauguin - Museum of Fine Arts Boston
ಪಾಂಚ್ವೆ ಮಾಳ್ಯೆವಯ್ಲ್ಯಾ (ಹಿಚ್ ನಿಮಾಣಿ ಮಾಳಯ್) ಫ್ಲೆಟಾಂತ್ ಬಸುನ್ ಹಾಂವ್ ಹೆಂ ಪೂರಾ ಚಿಂತುನ್ ಆಸಾಂ. ಮನಾಚಿಂ ವಿಚಿತ್ರಾಂ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಾಂಗುಂ? ತಿಂ - ಉಡಾಸ್-ವಿಸ್ರಪ್, ಸಂಭವ್-ಅಸಂಭವಾಂನಿ ಮಿಸ್ಳಲ್ಲಿಂ ಆಸ್ತಾತ್. ಹಾಂವ್ ಹಾಂಗಾ ಕಸೊ ಆಯ್ಲೊಂ ಮ್ಹಣುನ್ ಚಿಂತಾಂ. ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್? ಪಾವ್ಲ್ ಗಾಗಾನಾಚೆಂ ತೆಲಾಪಿಂತುರ್ ಆಸಾ ನ್ಹಯ್ -"Where Do We Come From? What Are We? Where Are We Going?" ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ತಕ್ಲೆನಾಂವ್ ತಾಚೆಂ. ಗಾಗಾನಾಚಿ ಮ್ಹಾನ್ಕೃತಿ ತಿ - ಗಾಗಾನ್ ಸ್ವತಾ ತಶೆಂ ಚಿಂತುನ್ ಆಸಲ್ಲೊ; 1897ಚಿ ರಚ್ಣಾ ತಿ. ಪೈಂಟಿಂಗ್ ಸಂಪ್ತಚ್ ಜೀವ್ಘಾತ್ ಕರ್ತಾಂ ಮ್ಹಣ್ ತಾಣೆಂ ಠರಾಯಿಲ್ಲೆಂ, ತಾಚೆಖಾತೀರ್ ಪ್ರೇತನಯ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ, ಪುಣ್ ತಾಂತುಂ ತೊ ಯಶಸ್ವಿ ಜಾಲೊನಾ. ಹಿಂ ಸವಾಲಾಂ ಪಳೆಯಾ: ಖಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾಂವ್? ಕೊಣ್ ಆಮಿ? ಖಂಯ್ ವಚುನ್ ಆಸಾಂವ್? ಗಾಗಾನಾಚೆಂ ಮೂಳ್ ಬರಪ್ ಫ್ರೆಂಚಾಂತ್ ಆಸಾ: ಪಿಂತುರಾಚ್ಯಾ ವಯ್ಲ್ಯಾ ಭಾಗಾಚ್ಯಾ ದಾವ್ಯೆ ಕುಶಿನ್ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ತಾಣೆಂ ಬರಯಿಲ್ಲಿಂ, ಕಸಲ್ಯೋಯ್ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಕ್ ಕುರ್ವೊ ನಾಸ್ತಾಂ. ತಿಂಚ್ ಉತ್ರಾಂ ತ್ಯಾ ಪಿಂತುರಾಚೆಂ ತಕ್ಲೆನಾಂವಯ್ ಜಾಲಿಂ. ಫ್ರಾನ್ಸಾಥಾವ್ನ್ ತಾಹಿತಿ ಜುಂವ್ಯಾಕ್ ವಚುನ್ ಥಂಯ್ಸರ್ ವಸ್ತಿ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಗಾಗಾನಾನ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಚಿತ್ರಕಲೆಂತಚ್ ಏಕ್ ಕ್ರಾಂತಿ ಕೆಲಿ. ತಾಚೆಖಾತೀರ್ ಹಿ ದೇಶ್ಭೃಷ್ಟತಾಯ್ ಕಾರಣ್ ಜಾಲಿ. ಹಿ ಮ್ಹಾನ್ ಕೃತಿ ರಚ್ಚ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ತೊ ವೈಯುಕ್ತಿಕ್ ಥರಾನ್ ವಿಶೇಸ್ ಧಾರುಣ್ ಸ್ಥಿತಿಂತ್ ಆಸಲ್ಲೊ; ರಿಣಾಂತ್ ಬುಡಲ್ಲೊ, ತಾಚಿ ಮೊಗಾಚಿ ಧುವ್ ಮರಣ್ ಪಾವಲ್ಲೆಂ. ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ಪಿಂತುರಾಚೊ ಅರ್ಥ್? ತಾಂತುಂ ತಾಣೆಂ ಬರಯಿಲ್ಲಿಂ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥಕ್ ಕುರ್ವೊ ಆಸ್ಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ? ಪಿಂತುರಾಂತ್ ಜಾಯ್ತಿಂ ಮನ್ಶಾರುಪಾಂ ಆಸಾತ್, ಚಡ್ತೀಕ್ ತಾಹಿತಿ ಬಾಯ್ಲಾಂಚಿಂ, ಹಿಂದು ದೇವತಾಕ್ ಸರ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಏಕ್ ರೂಪ್ ಆಸಾ, ಬೋವ್ಶಾ ತಾಹಿತಿಯನ್ ಮುಳಾಚೆಂ; ತಾಂಚೆ ಮಧೆಂ ಜೀಜಸಾಕ್ ಸರ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಎಕಾ ದಾದ್ಲ್ಯಾಚೆಂ ರೂಪ್ ಆಸಾ: ತಾಚ್ಯಾ ಪೆಂಕ್ಟಾಕ್ ಮಾನ್ ಧಾಂಪ್ಚೆ ತಿತ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್; ಬಾವ್ಳೆ ಮೊಳ್ಬಾಕ್ ಉಬಾರ್ನ್ ಹಾತ್ ಜೊಡಲ್ಲೆಪರಿಂ ರಾವ್ಲಾ, ರೂಕ್ ಝಾಡಾಂ ಆಸಾತ್, ಲ್ಹಾನ್ ಮಾಜ್ರಾಂ ಆಸಾತ್. ಸೃಷ್ಟೆಚೆಂ ಮೂಳ್ ಕಶೆಂ ದಿಸ್ಚೆಂ ಈಡನ್ ಗಾರ್ಡನ್? ಪುಣ್ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಖಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲಿಂ? ತಿಂ ಗಾಗಾನಾಚ್ಯಾ ಮತಿಪಡ್ದ್ಯಾರ್ ಆಸಲ್ಲಿಂ ಜಾಯ್ಜಾಯ್. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತೊ ಲ್ಹಾನ್ಪಣಾರ್ ಸೆಮಿನರಿಂತ್ ಆಸ್ತಾನಾ - ಎಕ್ಲೊ ಅಧ್ಯಾಪಕ್, ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ಥಂಯ್ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಭೊಗ್ಣಾಂ ವಾಡೊಂವ್ಕ್ ಹ್ಯೆ ರಿತಿಚಿ ದೊತೊರ್ನ್ ಶಿಕಯ್ತಾಲೊ. ಹೆಂ ಪಿಂತುರ್ ಸೊಡೊಂವ್ಚ್ಯಾ ವಗ್ತಾ ಗಾಗಾನಾನ್ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ್ ಧಾರ್ಮಿಕತಾ ಸಾಂಡುನ್ ಕಿತ್ಲೊಕೀ ಕಾಳ್ ಜಾಲ್ಲೊ. ಜಾಲ್ಯಾರೀ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ತೊ ವಿಸ್ರುಂಕ್ ನಾ. ಗೆಲ್ಲ್ಯಾಕಡೆ ತಿಂ ಬೋವ್ಶಾ ತಾಕಾ ಆನ್ಯೇಕೆ ರಿತಿನ್ ಧೊಸ್ತಾಲಿಂ. ಎಕಾ ಮನ್ಶಾ ಭಿತರ್ ಕಿತೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಆಸ್ತಾ! ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ಝಳ್ಕನಾಸ್ಚಿ ಏಕ್ ಮಾಯಾ ತಾಕಾ ರೆವ್ಡಾಲ್ಲಿ ಆಸ್ತಾ -ತುಂ ಮಾಯಾ ಭಿತರ್ ಕಾಂಯ್, ತುಜೆಭಿತರ್ ಹಿ ಮಾಯಾ ಕಾಂಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಬರಿ. ಆನಿ ಥೊಡೊ ಕಾಳ್ ತಾಚೊ ಈಷ್ಟ್ ಜಾವ್ನಾಸಲ್ಲ್ಯಾ ವಾನ್ ಗಾಫಾಚೊ ವಿಶಯ್ ಮಾತ್ರ್ ಆನಿಕಯ್ ವಿಚಿತ್ರ್. ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಕೀ ರಾಗಾನ್ (ಬೋವ್ಶಾ ಗಾಗಾನಾಚ್ಯಾ ವಿರೋಧ್) ಆಪ್ಲೊ ಕಾನ್ಚ್ ಕಾತರಲ್ಲೊ ಕಲಾವಿದ್ ತೊ. ಹೊ ವಾನ್ ಗಾಫ್ ಸಯ್ತ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಪಸಂದೆಚೊ - ಕೊಣಾಕ್ ತೊ ಪಸಂದ್ ನಾ ಜಾಯ್ತ್? ತಾಚೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಫಾಮಾದ್ ಪಿಂತುರ್ 'ಬಟಾಟೆ ಖಾತಲೆ" ಸಕ್ಕಡಯ್ ಸಾಂಗ್ತಾ; ಶೆತ್ಕಾರಿ, ಕಾಮೆಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಏಕ್ ಕುಟಮ್ ಲ್ಯಾಂಪಾಚ್ಯಾ ಉಜ್ವಾಡಾಂತ್ ಸಾಂಗಾತಾ ಬಸುನ್ ಬಟಾಟೆ ಖಾತಾ - ಸ್ವತಾ ಘೊಳುನ್ ವಾಡಯಿಲ್ಲೆ ಬಟಾಟೆ ತೆ. ದುಬ್ಳ್ಯಾಂಚೆಂ ಖಾಣ್. ಕಲೆಚ್ಯೊ ವಸ್ತುಚ್ ಬದ್ಲಿಲ್ಲೊ ಹೊ ವಾನ್ ಗಾಫ್. ತಾಣೆಂ ಪಿಂತ್ರಾಯಿಲ್ಲೆ ಕಾಮೆಲಿ ಆಜೂನ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂನಿ ಆಸಾತ್, ಶೆರಾಂನೀಂಯ್ ಆಸಾತ್. ಲೋಕ್ ಆಸ್ಚೆಕಡೆ ಪೂರಾ ಕಾಮೆಲಿ ಆಸ್ತಾತ್. ಕಲೆಭಿತರ್ ತಾಂಕಾಂ ಹಾಡುನ್ ಪಿಂತ್ರಾಂವ್ಚ್ಯಾಂತ್ ಗ್ಲಾಮರ್ ನಾ. ಪುಣ್ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಆಸಾ. ವಾನ್ ಗಾಫಾನ್ ಪಿಂತ್ರಾಯಿಲ್ಲೊ ಬೂಟ್ ಪಳೆಯಾ: ತೊ ಫಕತ್ ಬೂಟ್ ನ್ಹಯ್, ಕಾಮೆಲಿ ಜಿವಿತಾಚೊ ಸಂಕೇತ್, ತಶೆಂ ಮ್ಹಣುನ್ ಫುಲಾಂಚಿ ಸೊಭಾಯ್ ತಾಣೆ ಕುಶೀಕ್ ಲೊಟ್ಲ್ಯಾ ಮ್ಹಣುನ್ ನ್ಹಯ್.
಼಼಼಼಼
ಬರಿ ಕಲಾ, ಬರಿ ಕವಿತಾ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ಮುಳಾಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾರಯ್ ಏಕಚ್: ತಾಂತುಂ ದೇಶಿ-ವಿದೇಶಿ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಫರಕ್ ನಾ. ಆಮ್ಚಿ ದೇಶಿಯತಾ ಜಿ ಆಸಾ, ತಿ ಆಮಿಂಚ್ ಸೃಷ್ಟಿ ಕೆಲ್ಲಿ, ಫುಡಾರಾಂತಯ್ ತಶೆಂಚ್. ವಿಗ್ಯಾನ್ ಆನಿ ತಂತ್ರಗ್ಯಾನ್ ಖಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣುನ್ ವಿಚಾರ್ನಾಂವ್. ವೀಜ್ ಖಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲಿ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಖಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣುನ್ ವಿಚಾರಿನಾಂವ್. ಕಲಾ, ಸಾಹಿತ್ಯ್, ಧರ್ಮ್ ಇತ್ಯಾದಿಂಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಚೊ ಹಣ್ಯಾಪಾಟೊ ಬಾಂಧುನ್ ಎಕಾಕಡೆ ಬಸೊಂವ್ಕ್ ಪ್ರೇತನ್ ಕರ್ತಾಂವ್; ಹಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಶಿ ರುಪೆಲಿ, ಸುರ್ವಾತಿರ್ ಕಶಿ ಆಸಲ್ಲಿ, ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕಿತೆಂ ಜಾಲೆಂ ಮ್ಹಣುನ್ ವಿಚಾರಿನಾಂವ್. ಭರ್ಸಲ್ಲ್ಯಾಚಿ ಭಿರಾಂತ್ ಲೊಕಾಕ್ ಧೊಸ್ತಾ. ಮನ್ಶಾಸಮುದಾಯಾಂಕ್ ತಾಂಣಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಭಿತರ್ಲ್ಯಾನಂಚ್ ವಾಡಜಾಯ್ ಭೊಗ್ತಾ, ಭಾಯ್ಲೊ ಪ್ರಭಾವ್ ನಾಸ್ತಾಂ; ಪುಣ್ ತೆಂ ಅಸಾಧ್ಯ್. ಮನ್ಶಾಕ್ ಥಿರತಾ ಜಾಯ್, ವಾಡಾವಳಯ್ ಜಾಯ್. ವಿರೋಧಾಭಾಸಾಂನಿ ಮನೀಸ್ ಜಿಯೆತಾ.
ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಮುಂಕ್-ಚೆಂ "ದ ಸ್ಕ್ರೀಮ್" ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಏಕ್ ಪಿಂತುರ್ ಆಸಾ. ಪಳೆತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಸಕ್ಕಡ್ ಥಾಪುಡ್ಚೆಂ ಪಿಂತುರ್ ತೆಂ. 1893-1910 ಇಸ್ವೆಂಚ್ಯಾ ಮಧೆಂ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕಲಾಕರಾನ್ ಸೊಡಯಿಲ್ಲೆಂ ಪಿಂತುರ್, ಎಕಾಚ್ ಪಿಂತುರಾಚ್ಯೊ ಚ್ಯಾರ್ ಆವೃತ್ಯೊ; ಭಿರಾಂತೆನ್ ಮುಡ್ಕೆಲ್ಲೊ ಏಕ್ ಶಿರ್ಪುಟೊ ವ್ಯಕ್ತಿ, ತಕ್ಲೆಚೆರ್ ಕೇಸಚ್ ನಾತಲ್ಲೊ, ಪೂಲಾಚೆರ್ ರಾವುನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮುಖಾಮುಖಿ ಜಾವ್ನ್ ಬೊಬಾಟ್ಚೊ ದಿಸ್ತಾ; ವಿಣ್ಗೆ ಧರ್ತಿಚಿ ಪಾಟ್ಭುಂಯ್. ಅಸಲೆಂಚ್ ದೃಶ್ಯ್ (ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭಾಶೆಂತ್ ಹಾಚೆಂ ನಾಂವ್ skrik ಮ್ಹಣುನ್) ಪ್ರಾಂಝ್ ಕಾಫ್ಕಾಚ್ಯಾ The Trialಚ್ಯಾ ಆಕೇರಿಕ್ ಯೆತಾ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಹೊ ಮನೀಸ್ ಬೊಬಾಟ್ತಾ? ತೊ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಎಕ್ಸುರೊ? ಕಾಫ್ಕಾಚ್ಯಾ ಟ್ರಯಲಾಂತ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಕೆ.ಚಿ ಹತ್ಯಾ ಜಾತಾ? ತಾಣೆ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಪಾಪ್ ಕಸಲೆಂ? ಕಿತ್ಯಾಕ್ ತಾಕಾ ಬಂಧಿವಾನ್ ಕೆಲಾ? ಹೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಎಕಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಅಸಂಗತ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಲಗ್ತಿ ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ ಸಂಗ್ತಿ, ಆತಾಂ ಪ್ರಸ್ತುತ್ ನ್ಹಯ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಾಂಗ್ಯೆತ್ ಕಾಂಯ್? ಭಿಂವ್ಕುರೆ, ನಾಗಯಿಲ್ಲೆ, ಶೋಷಿತ್, ಎಕ್ಲೆ-ಎಕ್ಸುರೆ, ಅನಾಥ್, ಆನಿ ಹೆರ್ ಆಸ್ತಾ ಪಾಸುನ್ ಹೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಅರ್ಥಾಭರೀತ್: ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಅಸಂಗತ್ಪಣ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ಸೃಷ್ಟಿ ನ್ಹಯ್. ಸಮಾಜಾಚಿ.
ಫ್ರಾಂಝ್ ಕಾಪ್ಕಾ ಮ್ಹಜೊ ಬೋವ್ ಪಸಂದೆಚೊ ಲೇಖಕ್. ತಾಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾಂತ್ ಹಾಂವೆಂ ಥೊಡ್ಯೊ ಕಥಾ ಬರಯ್ಲ್ಯಾತ್. ಕಾಫ್ಕಾಚ್ಯೆ ಸೊಧ್ನೆರ್ ತಾಚ್ಯಾ ಸಮಕಾಳೀನ್ ರೇಖಾಚಿತ್ರಕಾರ್ ಜಾವ್ನಾಸಲ್ಲ್ಯಾ ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ಕುಬಿನಾಚಿ ವೊಳಕ್ ಜಾಲಿ. ಕುಬಿನಾಚಿ "ಪಲ್ತಡ್" (ದಿ ಆಂದ್ರೆ ಝೈಟ) ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಕಾದಂಬರಿ ಅನುವಾದ್ ಕೆಲಿ - ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನುವಾದಾ ಥಾವ್ನ್. ಕುಬಿನಾನ್ ಬರಯಿಲ್ಲಿ ಏಕಚ್ ಏಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಕೃತಿ ತಿ. ವಿಚಿತ್ರ್ ಭೊಂವಾರ್. ಕಾಫ್ಕಾಚ್ಯಾ "ಕಿಲ್ಲ್ಯಾಂತ್" ಝಳ್ಕುಂಚೆ ತಸಲಿಂ ಕುಡಾಂ, ದಾಳ್ನ್ ದವರಲ್ಲಿಂ ದಫ್ತರಾಂ ಹಾಂಗಾಯ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಎಕಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಗಾಂವಾಂತ್ ಧಾತ್ ಚುಕ್ಚಿ ಪಿಡಾ ಲಾಗ್ತಾ. ಲೋಕ್ ಆಸಲ್ಲೆಕಡೆಚ್ ನಿದೆಕ್ ವೆಂಗ್ತಾ. ಹಾಚೊ ಅರ್ಥ್ ಕಿತೆಂ ಚಿಂತುನ್ ಹಾಂವ್ ಆತಾಂಯ್ ಶೆರ್ಮೆತಾಂ. ಅರ್ಥ್ ಜಾಂವ್ಚೆ ಆದಿಂಚ್ ಮನಾಕ್ ಲಾಗ್ಚಿ ಕೃತಿ ಹಿ.
ಮ್ಹಾಕಾಯ್ ಅಸಲ್ಯಾ ಕೃತಿಯಾಂಕಯ್ ಕಸಲೊ ಸಂಬಂಧ್? ಖಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಖಂಯ್ ಥಳಾಂತರ್ ಜಾಲಾಂ? ಹ್ಯಾ ಮಧೆಂ ಘಡಲ್ಲ್ಯಾ ಸಂಗ್ತಿಂಕ್ ಲೇಕ್ ಆಸಾ ಕಾಂಯ್? ಮನ್ ಉಡಾಸಾಂನಿ, ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಾಂನಿ ತಳ್ಮಳುನ್ ಆಸಾ. ಹ್ಯಾ ಮನಾಕ್ ಬಾಂಧುನ್ ಘಾಲ್ನ್ ಎಕಾ ರುಕಾಕ್ ಉಮ್ಕಳಾಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ ಜಾತಲೆಂ ಭೊಗ್ತಾ. ಥೊಡ್ಯಾ ವೆಳಾಕ್ ತರೀ ಏಕ್ ಝೋಂಬಿ ಜಾಲ್ಲೊಂ ತರ್?
ಥೊಡೆ ವಿಚಾರ್ತಾತ್: ತುಮಿ ಏಕ್ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರಾ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಬರೊಂವ್ಕ್ ನಜೊ, ಸಕ್ಕಡಯ್ ಬರೊವ್ನ್ ಆಸಾತ್ ನ್ಹಯ್? ಪಯ್ಲೆಂ, ಸಕ್ಕಡಯ್ ಬರೊವ್ನ್ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಹಾಂವೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಬರಯ್ಜಾಯ್? ದುಸ್ರೆಂ, ನೀಜ್ ಅನ್ಭೋಗ್ ಬರ್ಪಾಂತ್ ಬರೊಂವ್ಕ್ ಯೇನಾಂತ್, ನೀಜ್ ನ್ಹಯ್ ಆಸಲ್ಲೆಂ ಬರೊವ್ನ್ ಕಿತೆಂ ಉಪ್ಕಾರ್? ಇತ್ಲೆಂ ಹಾಂವೆಂ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ, ಹೆರಾಂಚೆ ವಿಚಾರ್ ವೆಗ್ಳೆ ಆಸ್ತಿತ್. ಗೂಂಡ್ ಅನ್ಭೋಗ್, ಆಟಟೀತ್ ವಿಚಾರ್ ಆಮಿ ಉತ್ರಾಂನಿ ಹಾಡಿನಾಂವ್. ತಸಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಮೊನೆ ರಾವ್ತಾಂವ್. ತ್ಯಾ ದೆಕುನ್ ಹಾಂವ್ ಮೊನೆಪಣ್ ವೆಂಗಲ್ಲ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಕ್ ಮರ್ಯಾದ್ ದಿತಾಂ.
So here I am, in the middle way, having had twenty yeras-
Twenty years largely wasted, the years of l'entre deux guerres
Trying to learn to use words, and every attempt
Is a wholly new start, and a different kind of failure
Because one has only learnt to get the better of words
For the thing one no longer has to say, or the way in which
One is no longer disposed to say it. And so each venture
Is a new beginning, a raid on the inarticulate
With shabby equipment always deteriorating
In the general mess of impression of feeling,
Undisciplined squads of emotion.
- T. S. Eliot, "East Coker"
"ವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂ" ಆಸ್ಚೆಕಡೆ "ಸತ್ತರ್ ವರ್ಸಾಂ" ಮ್ಹಣುನ್ ಹಾಂವ್ ಮೆಳಯ್ತಾಂ: ನಷ್ಟ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ ಸತ್ತರ್ ವರ್ಸಾಂ. ದುಸ್ರ್ಯಾ ಮ್ಹಾಝುಜಾ ಉಪ್ರಾಂತ್, ತಿಸ್ರ್ಯಾ ಮ್ಹಾಝುಜಾಚ್ಯಾ ಭಿಂಯಾನ್.
ಪುಣ್ ಹಾಂವ್ ಕಿತ್ಲೊ ತೇಂಪ್ ಅಗ್ಯಾನಾಚ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಆಸಲ್ಲೊಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮ್ಹಾಝುಜಾವಿಶಿಂ ಜಾಂವ್, ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾವಿಶಿಂ ಜಾಂವ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಕಿತೆಂಚ್ ಕಳಿತ್ ನಾತಲ್ಲೆಂ. ಹಾಂವ್ ಲ್ಹಾನ್ ಆಸ್ತಾನಾ ರೇಶನ್ ಸುರು ಜಾಲೆಂ; ಉಪ್ರಾಂತ್ ಎಕ್ಯೆ ರಿತಿಚ್ಯೊ ಧವ್ಯೊ ತೊಪಿಯೊ ಘಾಲ್ನ್ ಥೊಡೆ ಧಾಂವುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೆ. ಶಾಳೆಚ್ಯಾ ಚಲ್ಯಾಂಕಯ್ ತೊಪಿ ಆಯ್ಲಿ - ಮ್ಹಾಕಾ ಸಯ್ತ್. ಹಾಕಾ ಗಾಂಧಿ ತೊಪಿ ಮ್ಹಣುನ್ ಆಪಯ್ತಾಲೆ. ಖಾದಿ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಸಬ್ದ್ ಸವ್ಕಾಸ್ ಕಾನಾಕ್ ಪಡ್ಲೊ. ಚರ್ಕ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸಾಧನ್ ಹಾಂವೆಂ ಪಳೆಲೆಂ. ಪುಣ್ ಆಮ್ಕಾಂ ನಕ್ಲಿ ಆಯ್ಲೆಂ. ಪಾತಳ್ ಸ್ಲೇಟಿಚೊ ಫಾತರ್ ಚರ್ಕಾಬರಿ ಕರುನ್, ತಾಕಾ ಏಕ್ ಬುರಾಕ್ ಕಾಂತೊವ್ನ್, ಭಾರೀಕ್ ಬೇತ್ ಶಿರ್ಕಾವ್ನ್ ಸ್ವತಾ ವೊಳುಂಕ್ ಶಿಕ್ಲೊಂ. ಸೂತ್ಯ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ. ಪುಣ್ ಹೆಂ ಪುರಾಯ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಕಳಿತ್ ನಾತಲ್ಲೆಂ. ಆನಿ ಗಾಂವ್ಚೆ ಥೊಡೆ ಮುಖೆಲಿ (ಗಿರೇಸ್ತ್) ಮೀಟ್ ಖಾಂವ್ಚೆಂ ಉಣೆಂ ಕರಿಲಾಗ್ಲೆ, ಥೊಡ್ಯಾಂನಿ ಸೊಡ್ನ್ ಸೊಡ್ಲೆಂ. ಲಗ್ನಾ ಸಂಭ್ರಮಾಂನಿ 'ಚಪ್ಪೆ' ಪಾರ್ಟಿಂಕ್ ವೆಗ್ಳೆಂ ಜೆವಣ್ ತಯಾರ್ ಜಾತಾಲೆಂ. ಹೆ ಥೊಡೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಘರಾ ಮುಖಾರ್ ಆಂಗ್ಣಾಂತ್ ಆಂಗಾರ್ ಜಿವಿ ಮಾತಿ ಲೆಪುನ್ ಬಸುನ್ ಆಸ್ತಾಲೆ; ತಾಕಾ 'ಕೂನೆ' ವಕತ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಆಪಯ್ತಾಲೆ. ತಾಚ್ಯಾಕಯ್ ಚಡಿತ್ ತ್ಯಾವಿಶಿಂ ಮ್ಹಾಕಾ ಕಳಿತ್ ನಾತಲ್ಲೆಂ. (ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ವರ್ಸಾಂ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಚಿ ಆತ್ಮಕಥಾ ವಾಚ್ತಾನಾ, ತಿ ಡೊಕ್ಟರ್ ಕುನ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ವಯ್ಜಾನ್ ಪ್ರಯೋಗಾಕ್ ಹಾಡಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಆನಿ ಗಾಂಧಿಕ್ ಹಾಚಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡಾಂತ್ ವೊಳಕ್ ಜಾಲಿ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಮ್ಜಲೊಂ.) ಭಾರತಾನ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ್ ಜೊಡಲ್ಲ್ಯಾವಿಶಿಂ ಜಾಂವ್, ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಚಿ ಹತ್ತ್ಯಾ ಜಾಲ್ಲಿ ಜಾಂವ್, ಹೊ ಗಾಂಧಿ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕೊಣ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆವಿಶಿಂ ಜಾಂವ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಕಳಿತ್ ನಾತಲ್ಲೆಂ. (ಹಿ ಮ್ಹಜಿ ಪಾಟ್ಭುಂಯ್ ವಿಶಿಷ್ಟ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಕಾಂಯ್ ಹಾಂವ್ ಸಾಂಗಿನಾ; ಮ್ಹಜ್ಯೆ ಪಿಳ್ಗೆಚ್ಯೆ ಜಾಯ್ತೆ ಲೇಖಕ್ ಅಸಲ್ಯಾಚ್ ಯಾ ಹಾಚ್ಯಾಕಯ್ ವಿಶೇಸ್ ಆವ್ಕಾಸಾವೀಣ್ ಪಾಟ್ಭುಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆ.)
ಅಸಲ್ಯಾ ಆರ್ಥಿಕ್ ಆನಿ ವೈಚಾರಿಕ್ ದುಬ್ಳೆಪಣಾಚ್ಯೆ ಪಾಟ್ಭುಂಯ್ಚೊ ಹಾಂವ್ ಆಜ್ ಎಲಿಯೆಟಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಚೆರ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಕಾಗ್ದಾಚೆಂ ಹೊಡೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ತಾಂಡುಂ? ತೆಂ ಏಕ್ ಉಲೊಂವ್ಕ್ ಯೇನಾತಲ್ಲ್ಯಾಂಚಿ ಚರ್ಚಾ ನ್ಹಯ್? ಸಕ್ಕಡ್ ಕವಿಂಕಯ್ ಹಾಂವ್ ರಿಣ್ಕಾರಿ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಹಾಂವೆಂ ಉಲೊಂವ್ಚಿ ಭಾಸ್ ತಾಂಚಿ - ಮ್ಹಜಿಚ್ ಭಾಸ್ ನಾತಲ್ಲೆಂ ಕಾರಣ್. ಜಾಲ್ಯಾರೀ ಹಾಂವ್ ಉಲಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಖಿಣಾ ತಿ ಮ್ಹಜಿ ಜಾತಾ.
Once you label me, you negate me.
- Soren Kierkegaard
ಸಗ್ಳ್ಯಾಂಬರಿ ಆಸ್ತಾನಾಂಚ್ ಹರ್ಯೆಕ್ಲೊ ಮನೀಸ್ ಸಯ್ತ್ ವೆಗ್ಳೊ. ನೀತ್ಸೆಚ್ಯಾ ಕಲ್ಪನಾಂತ್ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ಮನೀಸ್ ಪಾಟಿಂ ಯೇನಾ. ಹೆಂ ಏಕ್ ಅದ್ಭುತ್ ತರೀ ಸತ್: ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ಸತಾಥಾವ್ನ್ ಕಿತೆಂ ಕರುಂಯೆತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಕಳೀತ್ ನಾ. ಮಳಬ್ ನಿಳ್ಶೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸತ್ ಮಳ್ಬಾಕ್ ಪಾಟಿಂ ಪರ್ತತಾ. ಮನ್ಶಾಚಿ ವ್ಯಕ್ತಿ ವಿಶಿಷ್ಟತಾ ತಿ? ತಾಚ್ಯಾ ಅಸ್ತಿತ್ವಾಕ್ ತೆಂ ಗರ್ಜೆಚೆಂ. ಅಸ್ತಿತ್ವ್ ನಾಸ್ತಾಂ ಕಿತೆಂಚ್ ನಾ. ವ್ಯಕ್ತಿ ಜಿವಿತಾಂತ್ ಮೂರ್ತ್ ರುಪಾಚ್ಯೆ ವಾಸ್ತವತೆಕ್ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತಾ ದಿಲ್ಲಿ ಕರ್ಕ್ಗಾರ್ಡಾನ್. ಕಿತ್ಲ್ಯಾಯ್ ಅಮೂರ್ತ್ ವಿಚಾರಾಂವಿಶಿಂ ಉಲಯ್ಲ್ಯಾರೀ ಮೂರ್ತ್ ವಾಸ್ತವ್ ನೆಗಾರುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ಮೂರ್ತ್ ಆನಿ ಅಮೂರ್ತಾಚ್ಯಾ ಮಧೆಂ ಮನೀಸ್ ಆಸಾ. ಮನೀಸ್ ಫಕತ್ ವಸ್ತ್ಯ್ ನ್ಹಯ್, ಫಕತ್ ವಿಚಾರಯ್ ನ್ಹಯ್.
ಆಮಿ ವಾಪರ್ಚಿ ಭಾಸ್ (ತಿ ಖಂಯ್ಚೀಯ್ ಜಾಂವ್) ಹ್ಯಾ ಸತಾಕ್ ಆಟಾಪುನ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಭೊಗ್ತಾ. ಭಾಶೆದ್ವಾರಿಂ ಆಮಿ ವಸ್ತು ಪಾರ್ಕಿತಾಂವ್, ಭಾಶೆದ್ವಾರಿಂ ತಾಂಚೆವಿಶಿಂ ಚರ್ಚಾ ಚಲಯ್ತಾಂವ್: ಏಕಚ್ ಸಬ್ದ್ ಜಾಯ್ತೆಪಾವ್ಟಿಂ ವಾಪರ್ ಜಾತಾ. ಪುಣ್ ಪಾಪ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ, ಪೂನ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಕಳಿತ್ ಆಸುನಯ್ ಭಾಸ್ ವಾಪರುನ್ (ಯಾ ಆನಿ ಖಂಯ್ಚೇಯ್ ರಿತಿನ್) ತಾಂಕಾಂ ಆಮ್ಕ್ಯಾ ಥರಾನ್ ವರ್ಣುಂಕ್ ಸಕನಾಂವ್.
ಮ್ಹಾಕಾ ಏಕ್ ಲೇಬಲ್ ಲಾಗಯ್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಮ್ಹಾಕಾ ನಾಂಚ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾಬರಿ! ಅಶೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಕರ್ಕ್ಗಾರ್ಡ್ ಸ್ವತಾ 'ಅಸ್ತಿತ್ವ್ವಾದಿ' ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಲೇಬಲಾಕ್ ಬಲಿ ಜಾಲೊ! ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಮನೀಸ್ ಲೇಬಲಾಂ ಲಾಗೊವ್ನಚ್ ಆಸ್ತಾತ್: ಲೇಬಲಿಂಗ್ ಯಾ ವರ್ಗೀಕರಣ್ ನಾಸ್ತಾನಾ ಮನೀಸ್ ಉಲೊಂವ್ಕ್ ಸಕನಾ. ತಾಂಕಾಂ ದುರ್ಸುನ್ ಫಾಯ್ದೊ ನಾ. ಸಂಸಾರ್ ಆನಿ ಸಂಸ್ರಾಚ್ಯೊ ಚಾಲಿ-ನಿತಿ ಅರ್ಥ್ ಕರ್ನ್ ಘೆಂವ್ಚಿ ಏಕ್ ರೀತ್ ತಿ: ಅರುಣೋದಯ್, ನವೋದಯ್, ನವ್ಯ, ದಲಿತ್-ಬಂಡಾಯ್, ನವ್ಯೋತ್ತರ್ ಸಕ್ಕಡಯ್ ಲೇಬಲಾಂ. ಪುಣ್ ವ್ಯಕ್ತಿಂಕ್ ವಿಸ್ರುಂಕ್ ನಜೊ. ಕರ್ಕ್ಗಾರ್ಡಾನ್ ಸಾಂಗಲ್ಲೆಂ ಹೆಂಚ್. ಆಮಿ ಕರ್ಚ್ಯೊ ವಿಂಚವ್ಣ್ಯೊ ಸಂಸಾರ್ ಕೊಸ್ಳಾವ್ನ್ ಬಾಂದ್ಚ್ಯೊ ಆಸ್ಚ್ಯೊನಾಂತ್, ಪುಣ್ ಸಂಸಾರ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್, ಪಾರ್ಕುಂಕ್, ಮೋಗ್ ಕರೊಂವ್ಕ್ ಸಕ್ತಾತ್ - ನ್ಹಯ್ ತರ್ ತಶೆಂ ಆಮಿ ಸಮ್ಜುನ್ ಆಸಾಂವ್.
ವೊಲೆಸ್ ಸ್ಟೀವನ್ಸಾಚ್ಯಾ 'Of Modern Poetry' ಕ್ ಮ್ಹಜೆ ತಿತ್ಲೀಚ್ ಪ್ರಾಯ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಹಾಂವ್ ತಿ ಉಡಾಸಾಂತ್ ದವರ್ತಾಂ. ಹ್ಯೆ ಕವಿತೆ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಅಧುನಿಕತಾ ಸುರು ಜಾಲ್ಲಿ. ಪುಣ್ ತಾಕಾ ಏಕ್ ಸಾರ್ಕೆಂ ನಿರೂಪಣ್ ದಿಲ್ಲೆಂ ಸ್ಟೀವನ್ಸನಾನ್. ಆಧುನಿಕ್ ಕವಿತಾ ಮನಾಚೆಂ ದ್ರವ್ಯ್ ಮ್ಹಣ್ತಾ ತೊ; ತಶೆಂಚ್ ತೆಂ ಕಿತ್ಲೆಂ ಪುರೊ ತೆಂ ಸೊಧುನ್ ಆಸ್ತಾ. ಹಿ ಕವಿತಾಚ್ ತಾಕಾ ಏಕ್ ದೃಷ್ಟಾಂತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಬರಿ ಆಸಾ. ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಸಕ್ಕಡ್ ಠರಾವ್ನ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ: ವಸ್ತ್, ರೀತ್, ಬಣ್ ಸಕ್ಕಡಯ್; ಪುಣ್ ಆತಾಂ ತಶೆಂ ನಾ, ಆನಿ ತಶೆಂ ಆಸ್ಚೇಂಯ್ ನಾ. ಫ್ರೆಂಚ್ ಚಿಂತ್ಪಿ ಅಲೆಕ್ಸಿ ಟಾಕ್ವಿಲ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ Democracy in America ಮ್ಹಳ್ಳೆ ಕೃತಿಯೆಂತ್ ಹೊ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಾಚೊ ಗೂಣ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಆಪಯ್ತಾ. ಪುಣ್ ಭಾರತ್ ತಸಲ್ಯಾ ದೇಶಾಂತ್ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾರೀ ತೊ ಆನಿಕಯ್ ಪುರ್ತೊ ಕಾರ್ಯಗತ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ; ಅಶೆಂ ಆಸ್ತಾಂ ಪಾಟ್ಲ್ಯೊ ಸಕ್ತ್ಯೊ ವೆವೆಗ್ಳೆ ರಿತಿಂನಿ ಪ್ರಭಾವ್ ಫಾಂಕ್ತಾತ್. ಆಮ್ಚ್ಯೊ ವಿಂಚವ್ಣ್ಯೊ ಕಸಲ್ಯೊ ಜಾಲ್ಯಾರೀ ಹಾಚ್ಯಾ ಭಿತರಚ್ ಜಾಯ್ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ.
आदर्श कविता म्हळ्ळी ना: के. वी. तिरुमलेश (भाग पयलो)
('अरब्बी' कन्नड कविता पुस्तकाचो कवी के. वी. तिरुमलेश हांणी आपल्या पुस्तकाक बरयिल्लें 'पयलें उतर' मेल्विन रोड्रीगस हाणें कोंकणीक अनुवाद केल्लें दोन भागांनी हांगासर दितांव. - संपादक)
The poem of the mind in the act of finding
What will suffice. It has not always had
To find: the scene was set; it repeated what
Was in the script.
Then the theatre was changed
To something else.
-Wallace Stevens, 'Of Modern Poetry'
जायत्या गोंदोळांत आसां. ह्या 'अरब्बी' कविता पुंज्याक पयलें उतर जावन कितें बरोंव? कितें तरय बरोंवची गर्ज आसा कांय? एका पानाचें पयलें उतर बरोवन हातप्रत्येक लागयिल्लें. तांतूं कवितांक सोडून हेर गजालिंविशीं सांगल्लें. प्रकाशक ईष्ट म्हजेथावन चडीत विवर आटापचें पयलें उतर आशेवन आसात. तांणी अशें सांगल्ल्ये घडियेथावन म्हजे भितर एक तळमळो सुरू जाला. म्हज्या कवितेंविशीं हांवेंच कितें म्हणून बरोंवचें? कविता बरोंवचीच एक लजेचें काम. आनी ताचेविशीं बरोंवचें?
वास्तवांत कविता कशी बरोंवची म्हणुनच म्हाका खबर ना. आदर्श कविता एक आसत म्हणून म्हाका भोगना. तरी म्हाका पसंद जांवच्यो हेरांनी बरयिल्ल्यो कविता आसात. वाचताना 'व्हाह कितल्यो बऱ्यो आसात' भोगल्लें आसा. खंयच्या कारणाक म्हणून चडीत वाचपी विचारीनांत, थोडीं विचारतात, तांकां सारक्यो दिसच्यो जापी दितात. पयल्यान पसंद जायजाय, उपरांत कित्याक म्हळ्ळें सवाल. पूण थोडे फावटीं कवितेविशीं बरो विमर्सो वाचून कविता जिरोवन घेवंक शिक्येत. कोणे बरयलें, केदळा बरयलें, कवितेंतले उल्लेख कसले, हेर कवितेंलागीं आसची कनेक्टिविटी कसली म्हळ्ळे तसले 'भायले' विवर सयत वाचपाक थोडे फावटीं गरजेचे थारतीत. पूण कित्याक ही कविता - म्हळ्ळें सवाल? हें गरजेचें दिसल्यारी विवरुंक सलीस ना.
पांचवे माळ्ये वयल्या (हीच निमाणी माळय) फ्लॅटांत बसून हांव हें पूरा चिंतून आसां. मनाचीं विचित्रां कितें म्हणून सांगूं? तीं - उडास-विसरप, संभव-असंभवांनी मिसळल्लीं आसतात. हांव हांगा कसो आयलों म्हणून चिंतां. खंयच्या अर्थान? पावल गागानाचें तेलापिंतूर आसा न्हय -"Where Do We Come From? What Are We? Where Are We Going?" म्हळ्ळें तकलेनांव ताचें. गागानाची म्हानकृती ती - गागान स्वता तशें चिंतून आसल्लो; १८९७ची रचणा ती. पैंटिंग सोंपतच जीवघात करतां म्हण ताणें ठरायिल्लें, ताचेखातीर प्रेतनय केल्लें, पूण तांतूं तो यशस्वी जालोना. हीं सवालां पळेया: खंय थावन आयल्यांव? कोण आमी? खंय वचून आसांव? गागानाचें मूळ बरप फ्रेंचांत आसा: पिंतुराच्या वयल्या भागाच्या दाव्ये कुशीन हीं उतरां ताणें बरयिल्लीं, कसल्योय प्रश्नार्थक कुरवो नासतां. तिंच उतरां त्या पिंतुराचें तकलेनांवय जालीं. फ्रान्साथावन ताहिती जुंव्याक वचून थंयसर वस्ती केल्ल्या गागानान त्या काळाच्या चित्रकलेंतच एक क्रांती केली. ताचेखातीर ही देशभृष्टताय कारण जाली. ही म्हान कृती रचच्या काळार तो वैयुक्तीक थरान विशेस धारूण स्थितींत आसल्लो; रिणांत बुडल्लो, ताची मोगाची धूव मरण पावल्लें. पूण ह्या पिंतुराचो अर्थ? तांतूं ताणें बरयिल्लीं प्रश्नार्थक कुरवो आसचीं उतरां? पिंतुरांत जायतीं मनशारुपां आसात, चडतीक ताहिती बायलांचीं, हिंदू देवताक सर जांवचें एक रूप आसा, बोवशा ताहितियन मुळाचें; तांचे मधें जीजसाक सर जाल्लें एका दादल्याचें रूप आसा: ताच्या पेंकटाक मान धांपचे तितलें वस्तूर; बावळे मळबाक उबारन हात जोडल्लेपरीं रावला, रूक झाडां आसात, ल्हान माजरां आसात. सृष्टेचें मूळ कशें दिसचें ईडन गार्डन? पूण हीं उतरां खंय थावन आयलीं? तीं गागानाच्या मतीपडद्यार आसल्लीं जायजाय. कित्याक म्हळ्यार तो ल्हानपणार सेमिनरींत आसताना - एकलो अध्यापक, भुरग्यां थंय धार्मीक भोगणां वाडोवंक ह्ये रितिची दोतोर्न शिकयतालो. हें पिंतूर सोडोंवच्या वगता गागानान सांस्थीक धार्मीकता सांडून कितलोकी काळ जाल्लो. जाल्यारी हीं उतरां तो विसरूंक ना. गेल्ल्याकडे तीं बोवशा ताका आन्येके रितीन धोसतालीं. एका मनशा भितर कितें सक्कड आसता! दोळ्यांक झळकनासची एक माया ताका रेवडाल्ली आसता -तूं माया भितर कांय, तुजेभितर ही माया कांय म्हळ्ळेबरी. आनी थोडो काळ ताचो ईष्ट जावनासल्ल्या वान गाफाचो विशय मात्र आनिकय विचित्र. खंयच्याकी रागान (बोवशा गागानाच्या विरोध) आपलो कानच कातरल्लो कलावीद तो. हो वान गाफ सयत म्हाका पसंदेचो - कोणाक तो पसंद ना जायत? ताचें पयलें फामाद पिंतूर 'बटाटे खातले’ सक्कडय सांगता; शेतकारी, कामेल्यांचें एक कुटम लॅंपाच्या उजवाडांत सांगाता बसून बटाटे खाता - स्वता घोळून वाडयिल्ले बटाटे ते. दुबळ्यांचें खाण. कलेच्यो वस्तूच बदलिल्लो हो वान गाफ. ताणें पिंत्रायिल्ले कामेली आजून आमच्या गांवांनी आसात, शेरांनींय आसात. लोक आसचेकडे पूरा कामेली आसतात. कलेभितर तांकां हाडून पिंत्रांवच्यांत ग्लामर ना. पूण संतृप्ती आसा. वान गाफान पिंत्रायिल्लो बूट पळेया: तो फकत बूट न्हय, कामेली जिविताचो संकेत, तशें म्हणून फुलांची सोभाय ताणे कुशीक लोटल्या म्हणून न्हय.
಼಼಼಼಼
बरी कला, बरी कविता खंयच्या मुळाथावन आयल्यारय एकच: तांतूं देशी-विदेशी म्हळ्ळो फरक ना. आमची देशीयता जी आसा, ती आमींच सृष्टी केल्ली, फुडारांतय तशेंच. विग्यान आनी तंत्रग्यान खंय थावन आयलें म्हणून विचारनांव. वीज खंय थावन आयली, कंप्यूटर खंय थावन आयलें म्हणून विचारीनांव. कला, साहित्य, धर्म इत्यादींक संस्कृतिचो हण्यापाटो बांदून एकाकडे बसोवंक प्रेतन करतांव; ही संस्कृती कशी रुपेली, सुरवातीर कशी आसल्ली, उपरांत कितें जालें म्हणून विचारीनांव. भरसल्ल्याची भिरांत लोकाक धोसता. मनशासमुदायांक तांणी आपल्या भितरल्यानंच वाडजाय भोगता, भायलो प्रभाव नासतां; पूण तें असाध्य. मनशाक थिरता जाय, वाडावळय जाय. विरोधाभासांनी मनीस जियेता.
एडवर्ड मुंक-चें "द स्क्रीम" म्हळ्ळें एक पिंतूर आसा. पळेतेल्यांक सक्कड थापुडचें पिंतूर तें. १८९३-१९१० इस्वेंच्या मधें नॉर्वेजियन कलाकरान सोडयिल्लें पिंतूर, एकाच पिंतुराच्यो च्यार आवृत्यो; भिरांतेन मुडकेल्लो एक शिरपुटो व्यक्ती, तकलेचेर केसच नातल्लो, पूलाचेर रावून आमकां मुखामुखी जावन बोबाटचो दिसता; विणगे धरतिची फाटभुंय. असलेंच दृश्य (नॉर्वेजियन भाशेंत हाचें नांव skrik म्हणून) प्रांझ काफकाच्या The Trialच्या आकेरीक येता. कित्याक हो मनीस बोबाटता? तो कित्याक एकसुरो? काफकाच्या ट्रयलांत कित्याक के.ची हत्या जाता? ताणे केल्लें पाप कसलें? कित्याक ताका बंधिवान केला? हें सक्कड एका काळाच्या असंगत साहित्याक लगती जाल्ल्यो संगती, आतां प्रस्तूत न्हय म्हणून सांग्येत कांय? भिंवकुरे, नागयिल्ले, शोषीत, एकले-एकसुरे, अनाथ, आनी हेर आसता पासून हें सक्कड अर्थाभरीत: कित्याक म्हळ्यार असंगतपण साहित्याची सृष्टी न्हय. समाजाची.
फ्रांझ कापका म्हजो बोव पसंदेचो लेखक. ताच्या प्रभावांत हांवें थोड्यो कथा बरयल्यात. काफकाच्ये सोदनेर ताच्या समकाळीन रेखाचित्रकार जावनासल्ल्या आलफ्रेड कुबिनाची वोळक जाली. कुबिनाची "पलतड" (दी आंद्रे झैट) म्हळ्ळी कादंबरी अनुवाद केली - इंगलीष अनुवादा थावन. कुबिनान बरयिल्ली एकच एक साहित्य कृती ती. विचित्र भोंवार. काफकाच्या "किल्ल्यांत" झळकुंचे तसलीं कुडां, दाळन दवरल्लीं दफ्तरां हांगाय पळेवंक मेळतात. एका काळांत गांवांत धात चुकची पिडा लागता. लोक आसल्लेकडेच निदेक वेंगता. हाचो अर्थ कितें चिंतून हांव आतांय शेरमेतां. अर्थ जांवचे आदींच मनाक लागची कृती ही.
म्हाकाय असल्या कृत्यांकय कसलो संबंध? खंय थावन खंय थळांतर जालां? ह्या मधें घडल्ल्या संगतींक लेख आसा कांय? मन उडासांनी, पश्चात्तापांनी तळमळून आसा. ह्या मनाक बांदून घालन एका रुकाक उमकळायल्यार कितें जातलें भोगता. थोड्या वेळाक तरी एक झोंबी जाल्लों तर?
थोडे विचारतात: तुमी एक आत्मचरित्रा कित्याक बरोवंक नजो, सक्कडय बरोवन आसात न्हय? पयलें, सक्कडय बरोवन आसात म्हणून हांवें कित्याक बरयजाय? दुसरें, नीज अनभोग बरपांत बरोवंक येनांत, नीज न्हय आसल्लें बरोवन कितें उपकार? इतलें हांवें म्हज्या चिंतपा पर्माणें सांगचें, हेरांचे विचार वेगळे आसतीत. गूंड अनभोग, आटटीत विचार आमी उतरांनी हाडीनांव. तसल्या वेळार मोने रावतांव. त्या देकून हांव मोनेपण वेंगल्ल्या मनशाक मरयाद दितां.
So here I am, in the middle way, having had twenty yeras-
Twenty years largely wasted, the years of l'entre deux guerres
Trying to learn to use words, and every attempt
Is a wholly new start, and a different kind of failure
Because one has only learnt to get the better of words
For the thing one no longer has to say, or the way in which
One is no longer disposed to say it. And so each venture
Is a new beginning, a raid on the inarticulate
With shabby equipment always deteriorating
In the general mess of impression of feeling,
Undisciplined squads of emotion.
- T. S. Eliot, "East Coker"
"वीस वरसां" आसचेकडे "सत्तर वरसां" म्हणून हांव मेळयतां: नष्ट जाल्लीं सत्तर वरसां. दुसऱ्या म्हाझुजा उपरांत, तिसऱ्या म्हाझुजाच्या भिंयान.
पूण हांव कितलो तेंप अग्यानाच्या काळांत आसल्लों म्हळ्यार म्हाझुजाविशीं जांव, भारताच्या स्वातंत्र्याविशीं जांव म्हाका कितेंच कळीत नातल्लें. हांव ल्हान आसताना रेशन सुरू जालें; उपरांत एक्ये रितिच्यो धव्यो तोप्यो घालन थोडे धांवूंक लागले. शाळेच्या चल्यांकय तोपी आयली - म्हाका सयत. हाका गांधी तोपी म्हणून आपयताले. खादी म्हळ्ळो सब्द सवकास कानाक पडलो. चर्क म्हळ्ळें साधन हांवें पळेलें. पूण आमकां नकली आयलें. पातळ स्लेटिचो फातर चर्काबरी करून, ताका एक बुराक कांतोवन, भारीक बेत शिरकावन स्वता वोळूंक शिकलों. सूतय काडलें. पूण हें पुराय कित्याक कळीत नातल्लें. आनी गांवचे थोडे मुखेली (गिरेस्त) मीट खांवचें उणें करीलागले, थोड्यांनी सोडन सोडलें. लग्ना संभ्रमांनी 'चप्पे' पार्टिंक वेगळें जेवण तयार जातालें. हे थोडे फावटीं घरा मुखार आंगणांत आंगार जिवी माती लेपून बसून आसताले; ताका 'कूने' वखत म्हणून आपयताले. ताच्याकय चडीत त्याविशीं म्हाका कळीत नातल्लें. (जायत्या वरसां उपरांत महात्मा गांधिची आत्मकथा वाचताना, ती डॉक्टर कून म्हळ्ळ्या वयजान प्रयोगाक हाडल्ली प्रकृती चिकित्सा आनी गांधीक हाची इंगलॅंडांत वळख जाली म्हणून समजलों.) भारतान स्वातंत्र्य जोडल्ल्याविशीं जांव, महात्मा गांधिची हत्त्या जाल्ली जांव, हो गांधी म्हळ्ळो व्यक्ती कोण म्हळ्ळेविशीं जांव म्हाका कळीत नातल्लें. (ही म्हजी फाटभुंय विशिष्ट म्हणून कांय हांव सांगीना; म्हज्ये पिळगेच्ये जायते लेखक असल्याच या हाच्याकय विशेस आवकासावीण फाटभुंय थावन आयिल्ले.)
असल्या आर्थीक आनी वैचारीक दुबळेपणाच्ये फाटभुंयचो हांव आज एलियेटाच्या उतरांचेर म्हज्या कागदाचें होडें कित्याक तांडूं? तें एक उलोवंक येनातल्ल्यांची चर्चा न्हय? सक्कड कविंकय हांव रिणकारी. कित्याक म्हळ्यार हांवें उलोंवची भास तांची - म्हजीच भास नातल्लें कारण. जाल्यारी हांव उलयिल्ल्या खिणा ती म्हजी जाता.
Once you label me, you negate me.
- Soren Kierkegaard
सगळ्यांबरी आसतानांच हरयेकलो मनीस सयत वेगळो. नीत्सेच्या कल्पनांत सोडल्यार मनीस फाटीं येना. हें एक अदभूत तरी सत: पूण ह्या सताथावन कितें करुंयेता म्हळ्ळें कळीत ना. मळब निळशें म्हळ्ळें सत मळबाक फाटीं परतता. मनशाची व्यक्ती विशिष्टता ती? ताच्या अस्तित्वाक तें गरजेचें. अस्तित्व नासतां कितेंच ना. व्यक्ती जिवितांत मूर्त रुपाच्ये वास्तवतेक प्रामुख्यता दिल्ली कर्कगार्डान. कितल्याय अमूर्त विचारांविशीं उलयल्यारी मूर्त वास्तव नेगारुंक जायना. मूर्त आनी अमूर्ताच्या मधें मनीस आसा. मनीस फकत वस्तय न्हय, फकत विचारय न्हय.
आमी वापरची भास (ती खंयचीय जांव) ह्या सताक आटापून आसा म्हळ्ळें भोगता. भाशेद्वारीं आमी वस्तू पारकीतांव, भाशेद्वारीं तांचेविशीं चर्चा चलयतांव: एकच सब्द जायतेफावटीं वापर जाता. पूण पाप म्हळ्यार कितें, पून म्हळ्यार कितें म्हळ्ळें आमकां कळीत आसुनय भास वापरून (या आनी खंयचेय रितीन) तांकां आमक्या थरान वरणूंक सकनांव.
म्हाका एक लेबल लागयलें जाल्यार म्हाका नांच केल्ल्याबरी! अशें म्हळ्ळो कर्कगार्ड स्वता 'अस्तित्ववादी' म्हळ्ळ्या लेबलाक बली जालो! कित्याक म्हळ्यार, मनीस लेबलां लागोवनच आसतात: लेबलिंग या वर्गीकरण नासताना मनीस उलोवंक सकना. तांकां दूरसून फायदो ना. संवसार आनी संवसाराच्यो चाली-निती अर्थ करन घेंवची एक रीत ती: अरुणोदय, नवोदय, नव्य, दलीत-बंडाय, नव्योत्तर सक्कडय लेबलां. पूण व्यक्तिंक विसरूंक नजो. कर्कगार्डान सांगल्लें हेंच. आमी करच्यो विंचवण्यो संवसार कोसळावन बांदच्यो आसच्योनांत, पूण संवसार पळेवंक, पारकूंक, मोग करोवंक सकतात - न्हय तर तशें आमी समजून आसांव.
वॉलेस स्टीवन्साच्या 'Of Modern Poetry' क म्हजे तितलीच प्राय म्हणून हांव ती उडासांत दवरतां. ह्ये कविते पयलेंच अधुनिकता सुरू जाल्ली. पूण ताका एक सारकें निरूपण दिल्लें स्टीवन्सनान. आधुनीक कविता मनाचें द्रव्य म्हणता तो; तशेंच तें कितलें पुरो तें सोदून आसता. ही कविताच ताका एक दृष्टांत म्हळ्ळेबरी आसा. फाटल्या काळांत जाल्यार सक्कड ठरावन जाल्लें: वस्त, रीत, बण सक्कडय; पूण आतां तशें ना, आनी तशें आसचेंय ना. फ्रेंच चिंतपी अलेक्सी टाकवील आपल्या Democracy in America म्हळ्ळे कृत्येंत हो प्रजाप्रभुत्वाचो गूण म्हणून आपयता. पूण भारत तसल्या देशांत प्रजाप्रभुत्व आयल्यारी तो आनिकय पुरतो काऱ्यगत जावंक ना; अशें आसतां फाटल्यो सकत्यो वेवेगळे रितिंनी प्रभाव फांकतात. आमच्यो विंचवण्यो कसल्यो जाल्यारी हाच्या भितरच जायजाय जाल्ल्यो.